گفتار نخست : توضیحات
1 – اینکه همانند حضرت موسی ع؛ سوره ای از قرآن به نام این پیامبر بزرگ خداوندی نمی باشد، اما از جهتی دیگر و بر اساس حکمت الاهی، دو سوره از سوره های قرآن که هر یک در برگیرنده ی موضوعات گوناگون از جمله شرح برگزیده شدن " آل عمران " بر جهانیان که در این جا به ترتیب " مریم " س و " عیسی مسیح " ع پسر مریم باشند؛ می باشد که این دو سوره از قرار زیر است :
الف/ 1 ) سوره ی " آل عمران " به عنوان سومین سوره ی قرآن کریم که دارای دویست آیه ی کریمه است و در آن به موضوعات آیات محکم و متشابه کتاب قرآن کریم[1]، شرط اینکه خداوند یکتا کسی را متقابلن دوست داشته و گناهانش را بیامرزد، در پیروی رسول اکرم ص و فرمان بردن از خدا و فرستاده اش میباشد[2] ؛گواهی خداوند به یگانگی خود[3]، مخاطب قرار گرفتن مومنین در زمینه هایی همچون: 1 ) اعتصام به حبل الله که همان قرآن کریم باشد[4] . و 2 ) نخوردن ربا[5] . و 3 ) سر انجام اطاعت از گروهی از اهل کتاب[6] کافران[7]؛ و ... شهیدان یعنی کشته شدگان در راه خدا را مرده نپنداشتن[8] و ...؛ اشاره گردیده است.
ب/ 1 ) سوره ی " مریم " به عنوان نوزدهمین سوره ی قرآن کریم که دارای نود و هشت آیه ی کریمه و پیرامون رسولان الاهی است که خداوند یکتا به حضرت محمد ص می فرماید که از آنان ذکر و یاد کند و بداند که این از نعمت و فضل خداوند بر آنان بوده که به این مقام یعنی رسالت اعم از تشریعی و تبلیغی رسیده اند. اما مورد دیگر اینکه اقوام آنان پس از اینها، با پیروی شهوات ، نماز را ضایع نمودند که کیفر کار خود را به جز توابین، مومنین و کنندگان کارهای شایسته خواهند دید، همانگونه که این گروه برابر وعده ی تخلف ناپذیر الاهی به بهشت خواهند رفت. و این یعنی اهمیت و جایگاه نماز در نزد خداوند یکتا و دین مبین اسلام و شریعت های پنجگانه ی آن . « أُولَئِکَ الَّذِینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ مِنَ النَّبِیِّینَ مِنْ ذُرِّیَّةِ آدَمَ وَمِمَّنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوحٍ وَمِنْ ذُرِّیَّةِ إِبْرَاهِیمَ وَإِسْرَائِیلَ وَمِمَّنْ هَدَیْنَا وَاجْتَبَیْنَا إِذَا تُتْلَى عَلَیْهِمْ آیَاتُ الرَّحْمَنِ خَرُّوا سُجَّدًا وَبُکِیًّا (58) فَخَلَفَ مِنْ بَعْدِهِمْ خَلْفٌ أَضَاعُوا الصَّلاةَ وَاتَّبَعُوا الشَّهَوَاتِ فَسَوْفَ یَلْقَوْنَ غَیًّا (59) إِلا مَنْ تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَأُولَئِکَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَلا یُظْلَمُونَ شَیْئًا (60 مریم)» . با توجه به آیات 61-63 .
2 ) اینکه حضرت عیسی ع ، صاحب شریعتی از دین مبین اسلام است. « شَرَعَ لَکُمْ مِنَ الدّینِ ما وصّی بِه نوحَاً وَ الَذی اَوحَیْنا اِلَیکَ وَ مَا وَصّینا بِه اِبْراهیمَ وَ موسی وَ عیسی ص أن اَقیموا الدین وَ لا تَتَفَرقوا فیه ج کَبُرَ عَلی الْمُشْرِکین ما تَدعوهُم اِلَیه ج اَللهُ یَجْتَبی اِلَیْهِ مَنْ یَشاء وَ یَهْدی اِلَیْهِ مَنْ یُنیبُ. (13 شورا) ».
3 ) اینکه پیروان حضرت موسی ع را یهود و پیروان حضرت عیسی ع را نصارا گویند.
4 ) اینکه عیسی ع نیز همچون سایر رسولان و برگزیدگان الاهی از صالحین است: « وَزَکَرِیَّا وَیَحْیَى وَعِیسَى وَإِلْیَاسَ کُلٌّ مِنَ الصَّالِحِینَ (85 انعام)».
[1] - هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ عَلَیْکَ الْکِتَابَ مِنْهُ آیَاتٌ مُحْکَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْکِتَابِ وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ فَأَمَّا الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ زَیْغٌ فَیَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاءَ الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاءَ تَأْوِیلِهِ وَمَا یَعْلَمُ تَأْوِیلَهُ إِلا اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ یَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ کُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنَا وَمَا یَذَّکَّرُ إِلا أُولُو الألْبَابِ (7)آل عمران . با توجه به آیات 8- 11 .
[2] - قُلْ إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِی یُحْبِبْکُمُ اللَّهُ وَیَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ (31) قُلْ أَطِیعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ الْکَافِرِینَ (32 آل عمران) .
[3] - شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لا إِلَهَ إِلا هُوَ وَالْمَلائِکَةُ وَأُولُو الْعِلْمِ قَائِمًا بِالْقِسْطِ لا إِلَهَ إِلا هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ (18 آل عمران) .
[4] - یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلا تَمُوتُنَّ إِلا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ (102) وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا وَلا تَفَرَّقُوا وَاذْکُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ کُنْتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَکُنْتُمْ عَلَى شَفَا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَکُمْ مِنْهَا کَذَلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمْ آیَاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ (103 آل عمرن) . با توجه به آیات 104-112 .
[5] - یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَأْکُلُوا الرِّبَا أَضْعَافًا مُضَاعَفَةً وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ (130) وَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِی أُعِدَّتْ لِلْکَافِرِینَ (131) وَأَطِیعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ (132) وَسَارِعُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالأرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِینَ (133آل عمران) با توجه به آیات 134-138 .
[6] - یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ تُطِیعُوا فَرِیقًا مِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتَابَ یَرُدُّوکُمْ بَعْدَ إِیمَانِکُمْ کَافِرِینَ (100) وَکَیْفَ تَکْفُرُونَ وَأَنْتُمْ تُتْلَى عَلَیْکُمْ آیَاتُ اللَّهِ وَفِیکُمْ رَسُولُهُ وَمَنْ یَعْتَصِمْ بِاللَّهِ فَقَدْ هُدِیَ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ (101 آل عمران) .
[7] - یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ تُطِیعُوا الَّذِینَ کَفَرُوا یَرُدُّوکُمْ عَلَى أَعْقَابِکُمْ فَتَنْقَلِبُوا خَاسِرِینَ (149) بَلِ اللَّهُ مَوْلاکُمْ وَهُوَ خَیْرُ النَّاصِرِینَ (150 آل عمران) .
[8] - وَلا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْیَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ (169) فَرِحِینَ بِمَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَیَسْتَبْشِرُونَ بِالَّذِینَ لَمْ یَلْحَقُوا بِهِمْ مِنْ خَلْفِهِمْ أَلا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلا هُمْ یَحْزَنُونَ (170) یَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَفَضْلٍ وَأَنَّ اللَّهَ لا یُضِیعُ أَجْرَ الْمُؤْمِنِینَ (171) الَّذِینَ اسْتَجَابُوا لِلَّهِ وَالرَّسُولِ مِنْ بَعْدِ مَا أَصَابَهُمُ الْقَرْحُ لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا مِنْهُمْ وَاتَّقَوْا أَجْرٌ عَظِیمٌ (172) الَّذِینَ قَالَ لَهُمُ النَّاسُ إِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُوا لَکُمْ فَاخْشَوْهُمْ فَزَادَهُمْ إِیمَانًا وَقَالُوا حَسْبُنَا اللَّهُ وَنِعْمَ الْوَکِیلُ (173) فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَفَضْلٍ لَمْ یَمْسَسْهُمْ سُوءٌ وَاتَّبَعُوا رِضْوَانَ اللَّهِ وَاللَّهُ ذُو فَضْلٍ عَظِیمٍ (174 آل عمران) با توجه به آیات 175-179 .
