توضیحات (مرتبط با گفتار چهارم)

    نتیجه گیری این آیات کریمه ی الاهی در این گفتار اینکه حضرت عیسی ع "رسولی الاهی" و " پسر حضرت مریم " س بوده که از سوی خداوند یکتا برای رسالتش به او بینات و معجزاتی داده و به روح القدس نیرومند شده و لذا این بدان معناست که او هم بشری مثل سایرین بوده که روزی زاده شده، روزی هم او را مرگ در بر گرفته و روزی هم مثل همه به اراده ی خداوندی زنده بر انگیخته خواهد و بنابراین در واقع باید او را " عبدالله " دانست و به مقوله ای جز این باور نداشت، چرا که اعتقاد و ایمان داشتن به مقوله ای جز " عبدالله "، " رسول الله " و " ابن مریم " ، بودن عیسی مسیح ع؛ به معنای مسلمانی برای خدا و ایمان به او و رسولانش نیست و تبعات دو سرایی خود را برای عاملین و باورمندان به اموری همچون " تثلیث " و اینها دارد که برای این امر که از توضیح واضحات است به مواردی از آنها بر اساس آیات قرآن کریم اشاره می شود مبنی بر اینکه هدایت و رستگاری در باور به اصول دین و آنچه است که خداوند یکتا بدان دستورداده و نه جز آن:

الف )مَا کَانَ لِلَّهِ أَنْ یَتَّخِذَ مِنْ وَلَدٍ سُبْحَانَهُ إِذَا قَضَى أَمْرًا فَإِنَّمَا یَقُولُ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ (35) وَإِنَّ اللَّهَ رَبِّی وَرَبُّکُمْ فَاعْبُدُوهُ هَذَا صِرَاطٌ مُسْتَقِیمٌ (36 مریم)با توجه به آیات 16-40 .

    این آیات کریمه می رساند که آفرینش حضرت عیسی ع برابر اراده ی خداوندی بوده. پس برابر رسالت او، کسی نباید بر این باور باشد که با این نحوه ی آفرینش؛ خداوند یکتا فرزندی گرفته است (سبحان الله)، بلکه باید تنها خدای یکتا را پرستید که " راه راست " در همین امر یعنی پرستش خدای یگانه نهفته است. امری که حضرت عیسی ع طی رسالتش و حتا پیش از آن هنگام سخن گفتن در گهواره به اذن الاهی به مردم و حاضرین و در واقع مخاطبین از بنی اسراییل گفته بود و باید چراغ راه مومنین باشد.

ب )قُلْ أَتَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ مَا لا یَمْلِکُ لَکُمْ ضَرًّا وَلا نَفْعًا وَاللَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ (76 مائده) با توجه به آیه ی 75 .

   بر اساس این آیه ی کریمه روشن می شود که تنها باید خدای یکتا را پرستش کرد چرا که اگر جز او کسی دیگر از هر آفریده ای از آفریده هایش پرستیده شود (سبحان الله)، آن وقت آن کس جز خداوند یکتا مالک سود و زیانی برای کسی نیست و این فقط خداوند یگانه است که شنوا و دانا و اجابت کننده ی دعاهاست.

پ )لَقَدْ کَفَرَ الَّذِینَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ ثَالِثُ ثَلاثَةٍ وَمَا مِنْ إِلَهٍ إِلا إِلَهٌ وَاحِدٌ وَإِنْ لَمْ یَنْتَهُوا عَمَّا یَقُولُونَ لَیَمَسَّنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ (73) أَفَلا یَتُوبُونَ إِلَى اللَّهِ وَیَسْتَغْفِرُونَهُ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ (74 مائده).

   این آیات کریمه می رساند که خداوند یکتا کسانی را که یا قائل به این باشند که مسیح پسر مریم س ؛ خداست (سبحان الله )، و یا اینکه قائل به این باشند که خداوند یکتا سوم از سه گانه (برابر اعتقاد به تثلیث) است، پس نه تنها اینان از کافرانند، بلکه بهشت بر آنان حرام و جایگاهشان آتش و سرانجامشان عذاب دردناک است؛ همانگونه که حضرت عیسی ع این امر را به بنی اسراییل گفته و رسانده بود که نباید به خدایی جز " الله " که یگانه است؛ باور داشته باشند. به هر  جهت خداوند یکتا به چنین گروههایی می فرماید که به درگاهش توبه کنند و از او آمرزش بخواهند که او بسیار در حق بندگانش آمرزنده ی مهربان است.

    و بدینگونه است در این رابطه آیه ی کریمه ی 17 همین سوره یعنی مائده مبنی بر اینکه حتا جان عیسی ع هم در دستان او است، همانگونه که مالک آسمانها و زمین است و کسی را یارای آن نیست که بتواند در برابر اراده ی خداوندی؛ اگر بخواهد که آن حضرت و مادرش مریم را هلاک نماید؛ بر چیزی مالکیتی داشته باشد که مانع این امر یعنی هلاکت آن دو شود: « لَقَدْ کَفَرَ الَّذِینَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْمَسِیحُ ابْنُ مَرْیَمَ قُلْ فَمَنْ یَمْلِکُ مِنَ اللَّهِ شَیْئًا إِنْ أَرَادَ أَنْ یُهْلِکَ الْمَسِیحَ ابْنَ مَرْیَمَ وَأُمَّهُ وَمَنْ فِی الأرْضِ جَمِیعًا وَلِلَّهِ مُلْکُ السَّمَاوَاتِ وَالأرْضِ وَمَا بَیْنَهُمَا یخْلُقُ مَا یَشَاءُ وَاللَّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ (17 مائده)».    

ت ) «وَقَالَتِ الْیَهُودُ عُزَیْرٌ ابْنُ اللَّهِ وَقَالَتِ النَّصَارَى الْمَسِیحُ ابْنُ اللَّهِ ذَلِکَ قَوْلُهُمْ بِأَفْوَاهِهِمْ یُضَاهِئُونَ قَوْلَ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ قَبْلُ قَاتَلَهُمُ اللَّهُ أَنَّى یُؤْفَکُونَ (30)اتَّخَذُوا أَحْبَارَهُمْ وَرُهْبَانَهُمْ أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ وَالْمَسِیحَ ابْنَ مَرْیَمَ وَمَا أُمِرُوا إِلا لِیَعْبُدُوا إِلَهًا وَاحِدًا لا إِلَهَ إِلا هُوَ سُبْحَانَهُ عَمَّا یُشْرِکُونَ (31)یُرِیدُونَ أَنْ یُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَیَأْبَى اللَّهُ إِلا أَنْ یُتِمَّ نُورَهُ وَلَوْ کَرِهَ الْکَافِرُونَ (32 توبه) ».  

   این آیات کریمه می رساند که یهود و نصارا دارای اندیشه ای به جز مورد اخیر الذکر نیز می باشند و آن این است که یهود؛ عزیر را پسر خدا و نصارا؛ مسیح پسر مریم س، را پسر خدا می دانند (سبحان الله ) و این یعنی بازگشت به عقب و رو به شرک بردن. و از سوی دیگر اینکه آنان به جز مومنین شان، علمای خود از احبار و راهبان و نیز مسیح پسر مریم س را از غیر خدا به ربوبیّت گرفتند، در حالی که بواسطه ی موسی ع و عیسی ع به این امر و مکلف شدند که تنها خدای یکتا را بپرستند و به او شرک نورزند که همانا او منزه از هر گونه شرک و شریکی است. یعنی یگانه و در واقع " وحده لا شریک له " است.

   به هر جهت خدای یکتا هدف از کار آنان در این زمینه یعنی شریک قرار دادن برای وی را؛ اینگونه بیان می فرماید که آنها با آنچه که می گویند می خواهند که " نور خدا " را خاموش کنند ولی توانا بر آن نیستند و مانعی هم برای این کار خداوند وجود نداشته و نخواهد داشت که همانا او نورش را تمام می کند هر چند که کافران خوششان نیاید. چه آنکه قرآن که برخوردار از " نور " است بر حضرت محمد ص نازل شد و در دسترس مومنین و مردم قرار گرفت. فقط باید با ایمان به آن و شنیدن و فرمان بردن آیات الاهی و پیروی از آن ضمن اندیشه و تدبر و خردورزی در آیاتش؛ از نور و هدایت و رحمت و ... آن به لطف الاهی که دانای به راه یافتگان و راهنمایی شدگان به لحاظ آنچه که در دلها و سینه هایشان دارند برخوردار شد. به عبارت دیگر این ایمان به قرآن برای بهره مندی از برکات نهفته در آن باید به دل باشد و نه به زبان و دانست که خداوند یکتا دانا به تمام این امور است که چه کسی در سینه ی خود چه اندیشه ای دارد و ... بنابراین این صادقین هستند که از نور و ... قرآن بهره مند می شوند. والله اعلم

   نتیجه گیری این آیات اینکه؛ بسیاری از یهود و نصارا در قبال آفرینش و رسالت حضرت عیسی ابن مریم س راه نافرمانی و گمراهی را در پیش گرفتند و با شریک قرار دادن انبیای الاهی و یا علمای خود برای خدا و یا طی ادعایی دیگر، خویشتن را فرزندان و دوستان خدا دانستن[1]، (سبحان الله )؛ علیرغم آمدن آیات و بینات الاهی توسط موسی ع و عیسی ع؛ از کفار شدند و لذا خداوند یکتا هم راه نجات آنان از کفر را در توبه به درگاهش و آمرزش خواستن از او به عنوان " غفور رحیم " ذکر فرموده است، چه آنکه او جهت اتمام حجت برای همه و اینکه این حضرت عیسی ع نبوده که به اهل کتاب یا مردم گفته باشد که او یا مادرش را از غیر خدای یکتا به خدایی گیرند یا غیر او را بپرستند؛ طی آیاتی که در زیر ذکر خواهد شد بیان فرموده است تا همگان بدانند که این باور یعنی شریک قرار دادن انبیا و برگزیدگان خداوند یگانه، برای آن حضرت جل عظمته و وحده لا شریک له؛ از ناحیه ی اهل کتاب بوده است و نه کسی جز آنان. زیرا که خداوند یکتا همانطور که گذشت از طریق رسولانش به آنان گفته بودند که باید تنها او یعنی " الله " را بپرستند و نه جز او را و ... : «وَإِذْ قَالَ اللَّهُ یَا عِیسَى ابْنَ مَرْیَمَ أَأَنْتَ قُلْتَ لِلنَّاسِ اتَّخِذُونِی وَأُمِّیَ إِلَهَیْنِ مِنْ دُونِ اللَّهِ قَالَ سُبْحَانَکَ مَا یَکُونُ لِی أَنْ أَقُولَ مَا لَیْسَ لِی بِحَقٍّ إِنْ کُنْتُ قُلْتُهُ فَقَدْ عَلِمْتَهُ تَعْلَمُ مَا فِی نَفْسِی وَلا أَعْلَمُ مَا فِی نَفْسِکَ إِنَّکَ أَنْتَ عَلامُ الْغُیُوبِ (116) مَا قُلْتُ لَهُمْ إِلا مَا أَمَرْتَنِی بِهِ أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ رَبِّی وَرَبَّکُمْ وَکُنْتُ عَلَیْهِمْ شَهِیدًا مَا دُمْتُ فِیهِمْ فَلَمَّا تَوَفَّیْتَنِی کُنْتَ أَنْتَ الرَّقِیبَ عَلَیْهِمْ وَأَنْتَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ شَهِیدٌ (117) إِنْ تُعَذِّبْهُمْ فَإِنَّهُمْ عِبَادُکَ وَإِنْ تَغْفِرْ لَهُمْ فَإِنَّکَ أَنْتَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ (118) قَالَ اللَّهُ هَذَا یَوْمُ یَنْفَعُ الصَّادِقِینَ صِدْقُهُمْ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الأنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا أَبَدًا رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ ذَلِکَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ (119) لِلَّهِ مُلْکُ السَّمَاوَاتِ وَالأرْضِ وَمَا فِیهِنَّ وَهُوَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ (120 مائده).

».