گفتار سوم : نتیجه گیری پایانی این بخش از بحث

1 – اینکه اگر قوم نوح به خاطر شرک و بت پرستی، و قوم عاد به خاطر استکبار و خود بزرگ بینی، علیرغم آمدن رسولان الاهی و خواندن آیاتش بر این اقوام – حضرت نوح و حضرت هود ع) دچار عذاب الاهی و نابود شدند؛ اما قوم ثمود هم بخاطر تکذیب رسول الاهی و هم به ویژه  تکذیب آیه ی الاهی (ناقة الله) و پی گرفتن آن و در واقع نافرمانی از فرمان خدا و فرستاده اش در این زمینه ؛ و علاوه بر این ها به خاطر شتاب گرفتن در کارهای بد به جای نیکوکاری ها و نیز نیرنگ و مکر، علیرغم آمدن رسول الاهی – حضرت صالح – و خواندن آیات خداوندی برایشان، مورد عذاب الاهی قرار گرفتند. و این بدان معناست که تمام این ها که ریشه در تکذیب آیات و رسولان الاهی و قیامت دارد از گناهان کبیره و بزرگ است.

2 – اینکه بر اساس آیه ی 15 سوره ی شمس روشن می شود که خدای یکتا بالاترین قدرتها، بلکه در حقیقت هر قدرتی وابسته ی به او و از جانب اوست و در صورت مغرورشدن به قدرت و استفاده ی نامشروع از آن ، عذاب الاهی را در پی دارد، عذابی که او از عاقبت آن بیم ناک نیست چرا که قدرتی بالاتر از او نیست. و این جن و انس هستند که از عاقبت کارهایشان در قبال یکدیگر از همنوع می ترسند تا مبادا اینکه قدرتی دیگر بیاید و به آنان ضرر برساند و نابودشان کند و ...

   نتیجه اینکه باید تنها از خدای یکتا ضمن ایمان به او و ایمان به آنچه که دستور داده است بیم داشت.

3 – اینکه حضرت صالح ع پیامبر قوم ثمود که جانشین قوم عاد بودند، از پیامبران تبلیغی الاهی پس از حضرت هود ع بوده است. و اینکه خداوند یکتا آنچنان قدرت بدنی ایی بدانان داده بوده است که می توانسته اند با ابزارهای روز از دل کوهها و صخره ها سنگ بیرون بیاورند و با آن منازل سخت و محکم بسازند. منازلی که وقتی عذاب الاهی به خاطر کفر و تکذیب رسول و آیات الاهی و پی کردن ناقه الله بر سرشان فرود آمد؛ نتوانست در مقابل آن عذاب و صیحه دوام بیاورد. و این بدان معناست که انسان باید از نعمت و قدرتی که خداوند به او داده است با ایمان و فرمانبری، در راه خدا و اصلاح روی زمین استفاده کند و نه اینکه با غره شدن به آن به ستمگری به دیگران و در واقع فساد و تباهی روی زمین سرگرم و مشغول شود. چه آنکه تبعات خود را دست کم در دنیا خواهد داشت، همانگونه که مرتبط با اقوام عاد و ثمود اینگونه بود. و البته آخرت جای خود دارد.

4 – اینکه تنها راه امنیت و در امان ماندن از خشم و عضب الاهی در مومن و در عین حال پرهیزگار بودن  است. ایمان به خدای یگانه و فرشتگانش و آیات و کتابهایش و رسولانش بدون هیچ فرق گذاشتنی میان آنان و ایمان به سرای دیگر. و پرهیز از دسیسه چینی و مکر علیه دیگران، پرهیز از تکذیب یا انکار آیات خدا، پرهیز از تکیه بر غیر خداوند، پرهیز از خواندن و یا پرستش غیر او؛ پرهیز از نکوهیده های اخلاقی و نامشروع، پرهیز از گواهی به ناحق دادن و ... ضمن انجام اعمال شایسته و شتاب در انجام آنها. که این ها آثار دنیایی و آخرتی خوب به لطف خداوند دارد و نه کارهای بد و تکذیب آیات خدا و غفلت از آنها و به کار بستن سخنی غیر از سخن خداوند و ...

5 – اینکه به نوعی می شود گفت که مقوله ی مکر علیه رسول الاهی توسط اندی از این قوم؛ در واقع از این قوم شروع و باب شده است (والله اعلم) به نحوی که با مکر خدای یگانه به سزای اعمالشان رسیدند و نابود شدند، و نتیجه اینکه مکر علیه دیگران به ویژه مومنین؛ نتیجه اش رسوایی و مورد خشم خدا واقع شدن به عنوان یک گناه کبیره است که باید از این کار دوری نمود.

6- اینکه خدای یکتا با قرار دادن ناقه ، درخواست قوم ثمود را اجابت و در واقع اسباب هدایتشان را فراهم نمود؛ اما چون آنها از فرمان خدا و فرستاده اش حضرت صالح ع سرپیچی کردند و در نهایت او را پی گرفتند و در واقع گمراهی را بر هدایت برگزیدند؛ بنابراین مورد خشم خدا واقع و نابود شدند و این بدان معناست که این قوم، نشانه ای از نشانه های خدا را به بدی دنبال کردند که خود برای صدق راستی رسالت حضرت صالح ع از خدا خواسته بودند؛ پس با این کارشان و گناه کبیره شان و ستم بر خودشان موجبات برآشفتن خدا را بر خود در دنیا هموار نمودند و همانطور که گذشت و به آن به عنوان یک اصل ایمان داریم، آخرت به لحاظ با خبر شدن از اعمال خود و حساب و کتاب و دیدن نتیجه ی اعمال انجام شده در دنیا، جای خود دارد و این قوم نیز از این امر بیرون و مستثنا نیست.

7 – اینکه باید دانست که انجام و یا بدتر از آن پافشاری بر گناهان و کارهای بد علیرغم آمدن هدایت و آیات الاهی بواسطه ی رسولانش تا پیامبر خاتم ص؛ همه و همه به خاطر این است که شیطان که دشمن آشکار آدمی است، اعمال چنین کسان و اقوامی را برایشان آراسته جلوه می دهد تا آن حد که باز تکذیب آیات و رسولان الاهی و قیامت و ... را می نمایند و در نهایت خشم و عذاب الاهی آنان را فرا می گیرد؛ همانگونه که او ( شیطان ) اعمالِ اقوام عاد و ثمود را برایشان آراست و لذا عضب خدا آنان را در بر گرفت : « و عاداً و ثمودا و قد تبیّن لکم من مساکنهم ^ص و زین لهم الشیطان اعمالهم فصدهم عن السبیل و کانوا مستبصرین. (38 عنکبوت) [1]». پس باید هم از کارهای بد دوری کرد و هم از انجام آنها با شتاب گرفتن از کارهای نیک پرهیز نمود و از شر شیطان به خدا پناه برد. به عبارت دیگر اینکه آنچه که باعث شد تا دو قوم عاد و ثمود، بر خلاف آمدن رسولان و آیات روشن الاهی؛ باز راهِ استکبار و خود بزرگ بینی و نیز شتاب گرفتن در کارهای بد بر کارهای خوب را در پیش گیرند و فرمان خدا و فرستادگانش را نبرند و منکر آیات الاهی و سرای دیگر شوند و در پایان به خاطر در واقع ستمگری هایشان بر خودشان، مورد عذاب خدا قرار گیرند؛ همانا پیروی آنان از شیطان بوده است چرا که او اعمال بد آنها به شرح فوق را برایشان می آراسته است و این بدان معناست که نباید در قبال نعمت های داده شده ی خدا، راه استکبار را پیشه ی خود کرد و یا اینکه در انجام کارهای بد بر کارهای خوب شتاب گرفت، چرا که اگر کسی از بنی آدم اینگونه عمل نماید؛ برآیندش جز این نیست که او پیروی شیطان را کرده چرا که دارد اعمالش را برایش می آراید و در نظرش خوب جلوه می دهد و از سوی دیگر اینکه باید بداند که سرانجامش چیزی جز خشم خدا نخواهد بود. آخرت جای خود را دارد و تنها خدای یکتا از زمان وقوع و اعمال بندگانش برای حساب و کتاب خبر دارد.

8 - « کذبت ثمود و عادٌ بالقارعة. فاما ثمود فأهلکوا بالطاغیة. (4-5 حاقه با توجه به آیات 1-8) » .

این آیات کریمه می رساند که قوم ثمود همانند قوم عاد به خاطر تکذیب و دروغ شمردن آخرت آن هم مبتی بر طغیان و سرکشی و پیروی شیطان؛ مورد عذاب الاهی که زلزله باشد قرار گرفتند و هلاک شدند. پس نتیجه اینکه طغیان و تکذیب آخرت از گناهان کبیره است و خشم خدا را در پی دارد. و برابر آیات الاهی که عین حق می باشد و بدان ایمان داریم روشن است که قوم ثمود به خاطر توانایی و نعمت هایی که خدا بدانان داده بود؛ پس چون آنان بدین واسطه راه طغیان و سرکشی و نافرمانی از فرمان خدا و فرستاده اش حضرت صالح ع را در زمینه هایی همچون به کار بستن نیرنگ و دسیسه علیه آن حضرت؛ شتاب در انجام کارهای بد به جای کارهای خوب، پی کردن ناقه الله ، تکذیب سرای دیگر و .. به عنوان فساد روی زمین در پیش گرفتند؛ بنابراین خدا هم آنان را مورد عذاب و خشم خود قرار داد و نابودشان ساخت و این حضرت صالح و مومنین همراه او که همه در عین حال متقی و پرهیزگار بودند از این عذاب به لطف خداوندگار رهایی پیدا کردند.

9 ) « و ما منعنا ان نرسل بالآیات إلّا أن کذب بها الاولون. و آتینا ثمود الناقة مبصرة فظلموا بها ^ج و ما نرسل بالآیات إلّا تخویفا. ( 59 اسرا ) »[2].

 این آیه ی کریمه می رساند که مانعی برای خدا به لحاظ فرستادن آیاتش برای اینکه مردم ایمان بیاورند و از جانب او به راه راست راهنمایی شوند؛ نیست، اما گذشتگان و پیشینیان آن را تکذیب کردند و این بدان معناست که باید از دروغ شمردن آیات الاهی پرهیز کرد که این   نوعی ستم به خود می باشد، همانگونه که خدای یکتا ناقه اش را به قوم ثمود داد اما به جای ایمان و هدایت، تکذیب وگمراهی را برگزیدند و در واقع به تعبیر الاهی به خود ستم کردند. نتیجه اینکه خدای یکتا آیاتش را برای اینکه مردم خداترس شوند فرستاده است. آیاتی که همه در کتاب محفوظ قرآن کریم و فرو فرستاده شده از سوی پروردگار جهانیان است[3] و بنابراین مومنین باید از مهجور کردن[4] این کتاب الاهی که خود بزرگ نشانه ای از سوی خداوند یکتا برای همه[5] و مایه ی وحدت مسلمین و راهنمای مومنین و نور و رحمت و ... است بپرهیزند و تنها و تنها این کتاب را مبنای نظر و عمل خود در تمام مراحل زندگیشان اعم از فردی و اجتماعی و یا وسیله ی تبلیغ دین قرار دهند و نه کتابی جز آن را؛ چه آنکه در غیر این صورت این ستم به خود است و تبعات خود را به لحاظ زیانکاری دارد؛ که البته پیرامون قوم ثمود که ناقة الله بدانان داده شده بود تا هدایت شوند، اما با پی گرفتن ناقه الله به خود ستم کردند و عذابش را چشیدند.

  با سپاس بیکران خدای یکتا را به خاطر این منت و نعمت های بی شمارش. 25/08/1396