ت ) بنی آدم
به طور روشن ؛ بنی آدم یعنی فرزندان حضرت آدم ع که از ازدواج زن و مرد با یکدیگر به شرح فوق و به واسطه ی همان نطفه به وجود می آیند و در واقع هستی پیدا می کنند تا آن زمان که خدا بخواهد. و البته که لازم است که این همبستری مشروع باشد یعنی از راه زنا نباشد. و نکته ی دیگر که از بدو همین آیه یعنی آیه ی یک سوره ی نساء بر می آید این است که در این رابطه ، مردم خطاب قرار گرفته اند؛ یعنی همه فارغ از اینکه مومن باشند یا غیر آن. پس باید که از راه مشروع مجامعت داشته باشند و نه از راه غیر مشروع یعنی عمل فحشای زنا، تا اینکه فرزندان پا به دنیا گذاشته نیز مشروع باشند. چرا که عمل زنا فحشا می باشد و نباید نزدیک آن شد[1] و انجامش حد دارد[2] . و اما مهمتر اینکه باید مومنین این آیات را برای همه یعنی همان مردم بخوانند تا آنان نیز به لطف و یاری خدا وارد دین شوند و دست از کارهای ناپسند به ویژه مرتبط با این موضوع البته آن کسانی که مبتلای به فحشای زنا هستند بردارند و بدانند که جانشین خدا روی زمین لازم و بایسته است که از طریق مشروع افزایش یافته و روی زمین پراکنده گردد و به دانش روی بیاورد و ....
حال باید دید که وظیفه ی بنی آدم چیست؟ در پاسخ علاوه بر آنچه که پیشتر در بخش بنی آدم آمد باید گفت که وظیفه ی بنی آدم این موارد نیز میباشد؛ یکی اینکه به عهد خود با خدایش که به پیش از ازدواج و به هنگامی که در پشت پدر است و به عبارتی دیگر آماده شدن است و این موضوع به امر ازدواج بستگی دارد، پایبند باشد و بداند که خدای یکتا با این عهد با او اتمام حجت کرده است تا هیچ جایی برای بهانه آوردن نباشد مثل اینکه غافل بودیم و ... : « و اذ اخذ ربک من بنی آدم من ظهورهم ذریتهم و اشهدهم علی انفسهم ألست بربکم ص قالوا بلی شهدنا ج ان تقولوا یوم القیامة انا کنا عن هذا غافلین. او تقولوا انما اشرک آباو?نا من قبل و کنا ذریة من بعدهم ص أفتهلکنا بما فعل المبطلون. و کذالک نفصل الایات و لعلهم یرجعون. (172-174 اعراف) » . و این بدان معناست که خدای یکتا حتا زمانی که کسی در پشت پدر خود بوده و سپس در اثر ازدواج نطفه شده؛ اتمام حجت کرده است و پس از به دنیا آمدن نیز راه هدایت را برایش قرار داده است که همان آیات وحی شده به رسولانش می باشد که همه در کتاب قرآن آمده است.
و دیگر اینکه بر اساس عهدی که با پروردگارش بسته است تنها او را بپرستد و نه شیطان را که دشمن آشکار او است تا از گمراهی رهایی یابد: « ألم أعهد الیکم یا بنی آدم ان لا تعبدوا الشیطان ص انه لکم عدوٌ مبین. و ان اعبدونی ج هذا صراط مستقیم. و لقد اضل منکم جبلا کثیرا ص أفلم تکونوا تعقلون. هذا جهنم التی کنتم توعدون. (60-63 یاسین با توجه به آیات 64-70 ) » .
و دیگر اینکه به این کلام مقدس الاهی تمسک پیدا کنیم و در واقع شیطان را همانگونه که دشمن ما است؛ به عنوان یک دشمن به شمار آوریم چرا که او مردم را با اغواهایش به سوی آتش سوزان دوزخ فرا می خواند؛ خواه در قالب شرک باشد یا تکذیب آیات الاهی یا آراستن اعمال افراد برایشان و یا غفلت از آخرت و یا خواندن از غیر خدا و یا کسی را با او خواندن و ... به هر جهت باید دانست که این ایمان و عمل صالح است که آمرزش و پاداش بزرگ را برای عاملین بدان در پی دارد و نه کفر و ناسپاسی : « یا ایها الناس ان وعدالله حق ص فلا تغرنکم الحیاة الدنیا و لا یغرنکم بالله الغرور. ان الشیطان لکم عدو فاتخذوه عدوا ج انما یدعوا حزبه لیکونوا من اصحاب السعیر. الذین کفروا لهم عذاب شدید ص والذین آمنوا و عملوا الصالحات لهم مغفرة و اجر کبیر. أفمن زین له سوءعمله فرءاه حسنا ص فان الله یضل من یشاء و یهدی من یشاء ص فلا تذهب نفسک علیهم حسرات ج ان الله علیم بما یصنعون. (5-8 فاطر)» [3].
گفتار چهارم : جن و انس
در گفتارهای پیشین علاوه بر کلمه ی " انسان " و یا انس؛ کلمه ی " جن " نیز بر اساس آیات قرآن کریم آمد، مبنی بر اینکه عنصر آفرینش آنها چیست؟[4] هدف از آفرینش آنها، پرستش خدای یگانه بوده است[5] ، اینکه آفرینش جن پیش از انسان بوده است[6] و لذا ابلیس که از امر پروردگارش مبنی بر سجده بر آدم سر باز زد، از جنس جن بوده است و افراد مشمول امر این گروه یعنی جن است که بسیاری از گروه انس را گمراه کرده و می کند و لذا همانطور که خدای یکتا فرموده نباید او و دودمانش را که دشمن انسانند از غیر خدای یکتا دوست و ولی خود گرفت که نوعی ستمگری بر خود است[7] . و دیگر اینکه کار شیطان همانطور که اشاره شد از گروه جن است این بوده و می باشد که اعمال انسان را برایش بیاراید تا گمراهش کند. و تمام این ها یعنی اینکه ایمان نداشتن و همچنین قساوت قلب و سنگدلی باعث می شود که شیطان با آراستن اعمال افراد انسانی برایشان[8]، آنها را اغوا و گمراه کند و وقتی اینگونه شد از آنان تبری می جوید و ضمن حق دانستن وعده ی الاهی به فرد گمراه شده می گوید و برابر سخن الاهی در واقع اعتراف می کند که او بر چنین فردی تسلطی نداشته است و فقط از آن جهت گمراه شده و پیروی او یعنی شیطان را کرده که هنگامی که او را خوانده آن فرد گمراه هم شیطان را اجابت کرده است و ...[9] و در نهایت اینکه خدای یکتا می فرماید که انسان باید شیطان و ایادی اش را دشمن آشکار خود بداند[10]، و نیز اینکه بداند که جهنم را از بسیاری از جن و انس به خاطر این اعمالشان و بر خلاف آیاتش عمل کردن، پر خواهد کرد: « و ما کان ربک لیهلک القری بظلم و اهلها مصلحون. ولو شاء ربک لجعل الناس امة واحدة ص ولا یزالون مختلفین. الا من رحم ربک ج و لذالک خلقهم ق و تمت کلمة ربک لأملأن جهنم من الجنة و الناس اجمعین. (117-119 هود با توجه به آیات 120-123) .» . و باز بدانند که تنها این ایمان و انجام کارهای شایسته است که هم از وساوس شیطان باز می دارد و هم اینکه بهشت را برایشان در پی دارد و نه جز آن. « و ادخل الذین آمنوا و عملوا الصالحات جنات تجری من تحتها الانهار خالدین فیها بإذن ربهم ص تحیتهم فیها سلام. (23 ابراهیم) » . و هم اینکه علاوه بر ایمان و اعمال صالح؛ این ذکر خدا را بسیار گفتن و از او پس از دیدن هر ستمی یاری خواستن است که به عنوان جان کلام مانع این می شود که شیاطین بر انسان نازل شوند. در واقع شیاطین بر افراد بسیار دورغگوی گناهکار نازل می شوند و نه بر افرادی که دارای چهار ویژگی فوق باشند:« هل انبئکم علی من تنزل الشیاطین. تنزل علی کل افاک اثیم[11]. یلقون السمع و اکثرهم کاذبون. والشعراء یتبعهم الغاوُن. ألم تر انهم فی کل واد یهیمون. و انهم یقولون ما لا یفعلون. الا الذین آمنوا و عملوا الصالحات و ذکروا الله کثیرا وانتصروا من بعد ما ظلموا ق و سیعلم الذین ظلموا ای منقلب ینقلبون. (221-227 شعرا) » .
باری، خدای یکتا از دو گروه جن و انس بخاطر آنچه که برایشان رسولانی را از بین خودشان فرستاد تا آیاتش را برای آنان بخوانند و در واقع با آنان اتمام حجت شود تا دست از شرک و فساد و علو روی زمین بردارند و یگانه پرست شوند و ... خواهد پرسید[12]. « یا معشر الجن و الانس ألم یأتکم رسل منکم یقصون علیکم آیاتی و ینذرونکم لقاء یومکم هذا ج قالوا شهدنا علی انفسنا ص و غرتهم الحیاة الدنیا و شهدوا علی انفسهم انهم کانوا کافرین. ( 130 انعام با توجه به آیات 131-135 )» . همانگونه که به حساب آنها به زودی خواهد رسید: « سنفرغ لکم ایه الثقلان. فبأی آلاء ربکما تکذبان. (31-32 رحمان با توجه به آیات 33-34) » . و ...
[1] - و لا تقربوا الزنی ص انه کان فاحشة و ساء سبیلا. 32 اسرا.
[2] - الزانیة و الزانی فاجلدوا کل واحد منهما مائة جلدة ص ولا تأخذکم بهما رأفة فی دین الله ان کنتم تو?منون بالله و الیوم الاخر ص ولیشهد عذابهما طائفة من المو?منین. 2 نور .
[3] - برگردان فارسی: ای مردم البته وعده خدا حق است پس مبادا که زندگانی دنیا شما را مغرور سازد و مبادا سرگرم عصیان شوید و شیطان فریبنده از قهر و انتقام حق به عفو خدا مغرورتان گرداند. همانا شیطان سخت دشمن شماست پس شما هم او را دشمن دارید او حزب و سپاهش را برای اغوای شما مهیا ساخته تا همه را اهل دوزخ گرداند. آنان که به خدا کافر شدند کیفر آنها عذاب سخت است و آنانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته کردند برایشان آمرزش و پاداش بزرگ است. آیا آن کس که کردار زشتش به چشم زیبا جلوه گر شده تا هر بد کرده در نظرش نیکو آمده، پس بدرستی که خدا هر که را خواهد گمراه سازد و هر که را خواهد راهنمایی کند. پس تو ای رسول نفس شریف خود را بر هدایت این مردم به حسرت و افسوس نینداز که خدا به هر چه اینان کنند داناست.
[4] - که در این خصوص باز می توان به آیات سوره ی رحمان اشاره کرد. .« خلق الانسان من صلصال کالفخار. و خلق الجان من مارج من نار. فبأی آلاء ربکما تکذبان. (14-16 رحمان). » .
[5] - 56 ذاریات .
[6] - 27 حجر.
[7] - 50 کهف . چه آنکه خدای یکتا مثل کسانی را که از غیر او را اولیای خود می گیرند را به خانه ی عنکبوت همانند کرده است که سست ترین خانه هاست. در واقع ولی مومنین خدای یکتاست : مثل الذین اتخذوا من دون الله اولیاء کمثل العنکبوت ج لو کانوا یعلمون. 41 عنکبوت با توجه به آیات 42-45 .
[8] - و لقد ارسلنا الی امم من قبلک فأخدناهم بالبأساء و الضراء لعلهم یتضرعون. فلولا اذ جائهم بأسنا تضرعوا ولکن فست قلوبهم و زین لهم الشیطان ما کانوا یعملون. (42-43 انعام با توجه به آیات 44- 47) .»
[9] - و قال الشیطان لما قضی الامر ان الله وعدکم وعد الحق و وعدتکم فأخلفتکم ص و ما کان لی علیکم من سلطان الا ان دعوتکم فاستجبتم لی ص فلا تلومونی و لوموا انفسکم ص ما انا بمصرخکم و ما انتم بمصرخی انی کفرت بما اشرکتمون من قبل ق ان الظالمین لهم عذاب الیم. 22 ابراهیم .
[10] - یکی آنجاست که خدای یکتا نه تنها می خواهد که مردم بهترین اعمال را داشته باشند بلکه به پیامبر ص می فرماید که به بندگانش بگوید که آنان تلاش کنند که آنچه را بگویند که آن بهترین سخن است چرا که در غیر این صورت شیطان که دشمن آشکار انسان است استفاده ی بد می کند و باعث بروز اختلافات و بحث ها و دشمنی ها می گرددک « و قل لعبادی یقولوا التی هز احسن ج ان الشیطان ینزغ بینهم ج ان الشیطان کان للانسان عدوا مبینا. (53 اسرا با توجه به آیات54-55 ) . // و مورد دیگر آنجاست که به گروندگان می فرماید که از در تسلیم و مسلمانی وارد شوند و نه با پیروی از گامها و وسوسه های شیطان که دشمن آشکار آنان استک « یا ایها الذین آمنوا ادخلوا فی السلم کافة و لا تتبعوا خطوات الشیطان ج انه لکم عدو مبین. (208 بقره با توجه به آیات 209- 204-210) » . و ...
[11] - و این گروه دارای صفاتی ناستودنی و از این لحاظ از کسانی اند که خدای یکتا بر آنان " وای " گفته است: ویل لکل افاک اثیم. یسمع آیات الله تتلی علیه ثم یصر مستکبرا کأن لم یسمعها ص فبشره بعذاب الیم. و اذا علم من آیاتنا شیئا اتخذها هزوا ج اولائک لهم عذاب مهین . من ورائهم جهنم ص و لا یغنی عنهم ما کسبوا شیئا و لا ما اتخذوا من دون الله اولیاء ص و لهم عذاب عظیم. هذا هدی ص والذین کفروا بآیات ربهم لهم عذاب من رجز الیم. (7-11 جاثیه)» . // وای بر هر بسیار دروغگوی گناهکار. آیات خدا را که بر او خوانده می شو را می شنود سپس بر خودخواهی و تکبر پافشاری می کند آنچنانگه گویی آن آیات را نشنیده است. پس او را به عذاب دردناک نوید ده. و چون از آیات ما چیزی بداند آن را به مسخره می گیرد. این گروه برایشان عذاب خوار کننده است. آنان را آتش دوزخ در پیش است و هیچ از آنچه اندوختند آنان را نجات و رهایی نبخشد و آنچه از غیر خدا دوست گرفتند به کارشان نیاید و کیفر آنها عذاب بزرگ است. این قرآن هدایت است و کسانی که به آیات پروردگارشان کافر و ناسپاس شدند برایشان عذاب دردناک دوزخ است.
پس نتیجه اینکه باید آیات خدا را شنید و فرمان برد؛ یعنی همان آیاتی که همه در قرآن کریم که مایه ی هدایت و نور و رحمت و ... است می باشد؛ و باز یعنی همان آیاتی که سخن خدای یکتاست که به حق بر حضرت محمد ص خوانده شده است و پس از آن سخنی دیگر نیست که بشود بدان وسیله ایمان آورد و راهنمایی و رستگار شد. و این بدان معناست که تنها باید و باید آیات خدا را شنید و فرمان برد و برای مردم خواند و نه سخنی جز آن را ، چرا که خداوند فقط آیات دارد و تنها آیاتش را به حق بر پیامبرانش تا خاتم النبیین ص برای هدایت مردم فرو فرستاده است. در واقع باید گفت که خدای یکتا با برانگیختن رسولانش و نزول آیاتش با مردم اتمام حجت نموده است« بسم الله الرحمن الرحیم. حم. تنزیل الکتاب من الله العزیز الحکیم. ان فی السماوارت والارض لآیات للمؤمنین. و فی خلقکم و ما یبث من دابة آیات لقوم یوقنون. واختلاف الیل و النهار و ما انزل الله من السماء من رزق فأحیا به الارض بعد موتها و تصریف الریاح آیات لقوم یعقلون. تلک آیات الله نتلوها علیک بالحق ص فبأی حدیث بعدالله و آیاته یؤمنون. (1-6 جاثیه) » .
[12] - و این خود بدان معنی است که خدای یکتا برابر سنت دگرگون ناپذیرش برای دو گروه جن و انس رسولانی را از بین خودشان برایشان می فرستد تا آیاتش را برای آنان بخوانند تا یگانه پرست شوند و به اصلاح امور بپردازند و به رستاخیز نیز یقین پیدا کنند و ... یعنی گروه جن نیز همانند گروه انس از رسول برای هدایت به راه راست خداوندی برخوردار است و خدای یکتا در واقع علاوه بر برگزیدن رسولان از میان فرشتگان و مردم، از گروه جن نیز از بین خودشان رسولانی را بر می گزیند. والله اعلم.