گفتار چهارم : عیسی ع؛ "عبدالله " و پسر مریم س

1 )یَا أَهْلَ الْکِتَابِ لا تَغْلُوا فِی دِینِکُمْ وَلا تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ إِلا الْحَقَّ إِنَّمَا الْمَسِیحُ عِیسَى ابْنُ مَرْیَمَ رَسُولُ اللَّهِ وَکَلِمَتُهُ أَلْقَاهَا إِلَى مَرْیَمَ وَرُوحٌ مِنْهُ فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ وَلا تَقُولُوا ثَلاثَةٌ انْتَهُوا خَیْرًا لَکُمْ إِنَّمَا اللَّهُ إِلَهٌ وَاحِدٌ سُبْحَانَهُ أَنْ یَکُونَ لَهُ وَلَدٌ لَهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الأرْضِ وَکَفَى بِاللَّهِ وَکِیلا (171) لَنْ یَسْتَنْکِفَ الْمَسِیحُ أَنْ یَکُونَ عَبْدًا لِلَّهِ وَلا الْمَلائِکَةُ الْمُقَرَّبُونَ وَمَنْ یَسْتَنْکِفْ عَنْ عِبَادَتِهِ وَیَسْتَکْبِرْ فَسَیَحْشُرُهُمْ إِلَیْهِ جَمِیعًا (172) فَأَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَیُوَفِّیهِمْ أُجُورَهُمْ وَیَزِیدُهُمْ مِنْ فَضْلِهِ وَأَمَّا الَّذِینَ اسْتَنْکَفُوا وَاسْتَکْبَرُوا فَیُعَذِّبُهُمْ عَذَابًا أَلِیمًا وَلا یَجِدُونَ لَهُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلِیًّا وَلا نَصِیرًا (173 نساء).

   این آیات کریمه که خطاب به اهل کتاب است می رساند که عیسی ع پسر مریم س با آن آفرینش ؛ رسول خدا و کلمه ای از اوست که باید به خدا و رسولانش ایمان آورند و از غلو در دینشان بپرهیزند و بدانند که حتا خود عیسی ع هم خویشتن را بنده ی خدا یا " عبدالله " می دانسته است و نیز بدانند که هر گونه استکبار و یا استنکاف از این امر، عذاب دردناک الاهی را برایشان در پی دارد؛ مگر برای آنانکه ایمان آورده و کارهای شایسته کنند که برایشان پاداش الاهی است.

2 )تِلْکَ الرُّسُلُ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ مِنْهُمْ مَنْ کَلَّمَ اللَّهُ وَرَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجَاتٍ وَآتَیْنَا عِیسَى ابْنَ مَرْیَمَ الْبَیِّنَاتِ وَأَیَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا اقْتَتَلَ الَّذِینَ مِنْ بَعْدِهِمْ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَتْهُمُ الْبَیِّنَاتُ وَلَکِنِ اخْتَلَفُوا فَمِنْهُمْ مَنْ آمَنَ وَمِنْهُمْ مَنْ کَفَرَ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا اقْتَتَلُوا وَلَکِنَّ اللَّهَ یَفْعَلُ مَا یُرِیدُ (253 بقره).  

   این آیه ی کریمه می رساند که به عیسی ع پسر مریم؛ توسط خداوند یکتا از فضلش آن بینات داده شد و به روح القدس از سوی حضرتش جل عظمته نیرو بخشیده شد و او هم یکی از رسولان خدا بوده است که باید همیشه به او همچون سایر رسولان خدا ایمان داشت.

3 )وَلَقَدْ آتَیْنَا مُوسَى الْکِتَابَ وَقَفَّیْنَا مِنْ بَعْدِهِ بِالرُّسُلِ وَآتَیْنَا عِیسَى ابْنَ مَرْیَمَ الْبَیِّنَاتِ وَأَیَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ أَفَکُلَّمَا جَاءَکُمْ رَسُولٌ بِمَا لا تَهْوَى أَنْفُسُکُمُ اسْتَکْبَرْتُمْ فَفَرِیقًا کَذَّبْتُمْ وَفَرِیقًا تَقْتُلُونَ (87 بقره)با توجه به آیات 88-101 .

   که این آیه ی کریمه باز می رساند که عیسی ع؛ پسر مریم س ، و از رسولان اولوالعزم الاهی پس از حضرت موسی ع بوده که از سوی خداوند و فضلش بینات داده شده و به روح القدس برای رسالتش بر این قوم یعنی بنی اسراییل توانایی بخشیده شده است.

4 )مَا الْمَسِیحُ ابْنُ مَرْیَمَ إِلا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ وَأُمُّهُ صِدِّیقَةٌ کَانَا یَأْکُلانِ الطَّعَامَ انْظُرْ کَیْفَ نُبَیِّنُ لَهُمُ الآیَاتِ ثُمَّ انْظُرْ أَنَّى یُؤْفَکُونَ (75) قُلْ أَتَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ مَا لا یَمْلِکُ لَکُمْ ضَرًّا وَلا نَفْعًا وَاللَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ (76 مائده)   .

    این آیات کریمه نیز بر این امر دلالت دارد که عیسی مسیح ع ؛ پسر مریم س ، رسول الاهی بوده که هم پیش از او رسولانی بوده اند؛ و مادرش نیز درستکار بوده، و هم اینکه آن دو مثل همه غذا می خورده اند. یعنی بشری با نیازها و ویژگی های بشری بیش نبوده اند ، با این تفاوت که به عنوان برگزیدگان خدا مورد فضل و رحمت خاص او واقع شده اند تا بدان وسیله مردم از مومنین شوند. امری که باید همیشه مومن به آن بود.

4 )إِذْ قَالَ اللَّهُ یَا عِیسَى ابْنَ مَرْیَمَ اذْکُرْ نِعْمَتِی عَلَیْکَ وَعَلى وَالِدَتِکَ إِذْ أَیَّدْتُکَ بِرُوحِ الْقُدُسِ تُکَلِّمُ النَّاسَ فِی الْمَهْدِ وَکَهْلا وَإِذْ عَلَّمْتُکَ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَالتَّوْرَاةَ وَالإنْجِیلَ وَإِذْ تَخْلُقُ مِنَ الطِّینِ کَهَیْئَةِ الطَّیْرِ بِإِذْنِی فَتَنْفُخُ فِیهَا فَتَکُونُ طَیْرًا بِإِذْنِی وَتُبْرِئُ الأکْمَهَ وَالأبْرَصَ بِإِذْنِی وَإِذْ تُخْرِجُ الْمَوْتَى بِإِذْنِی وَإِذْ کَفَفْتُ بَنِی إِسْرَائِیلَ عَنْکَ إِذْ جِئْتَهُمْ بِالْبَیِّنَاتِ فَقَالَ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْهُمْ إِنْ هَذَا إِلا سِحْرٌ مُبِینٌ (110 مائده) .

   این آیه ی کریمه می رساند که خداوند یکتا به حضرت عیسی ع گفته تا یادآور نعمتش بر او و مادرش بواسطه ی آنچه که به آنان از فضل و رحمتش داده شده است، باشد. به عبارتی یعنی اینکه آن دو هر چه داشتند از فضل و رحمت خاص الاهی برایشان بوده است تا هم آن دو و هم دیگران با این آیات و نعمات از مومنین شوند و باشند، که همانا او بر هر کاری دانا و بینا و تواناست و صد البته که این تنها او است که به همه چیز دانا و توانا و بیناست و نه کسی جز او؛ اینکه چه کسانی پیرو راستین فرستادگانش و گروندگان به آیاتش و ... بوده اند جان سحن اینکه فقط این او یعنی " الله " است که دانای به نهان هاست و نه کسی جز او: «یَوْمَ یَجْمَعُ اللَّهُ الرُّسُلَ فَیَقُولُ مَاذَا أُجِبْتُمْ قَالُوا لا عِلْمَ لَنَا إِنَّکَ أَنْتَ عَلامُ الْغُیُوبِ (109 مائده)».

5 ) «وَمَرْیَمَ ابْنَتَ عِمْرَانَ الَّتِی أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَنَفَخْنَا فِیهِ مِنْ رُوحِنَا وَصَدَّقَتْ بِکَلِمَاتِ رَبِّهَا وَکُتُبِهِ وَکَانَتْ مِنَ الْقَانِتِینَ  (12تحریم)».

   برابر این آیه ی کریمه، مریم س از سوی خداوند یکتا برای مومنین مثل زده شده تا ؛ نخست اینکه بدانند او دختر عمران بوده است که با اجابت دعای همسر عمران ع و یا مادر مریم که در آیه های 35-37 آل عمران آمده، مشارالیها بدانان داده شده و دوم اینکه باید در پاکیزگی خود که نعمتی از سوی خداوند است بکوشند و راه بغی و فساد و فحشا را نپویند و از سوی دیگر ضمن ایمان به خدا و کتابها و آیات و رسولانش و روز رستاخیز و ... هر آنچه که او بدان دستور داده است؛ از فرمانبرداران اوامر الاهی و در واقع از اهل طاعت باشند تا هدایت شده و به رستگاری رسند و از فضل و رحمت بیش از پیش خداوندی در دو سرا بهره مند شوند که همانا فساد و تباهکاری، تبعات دو سرایی خود را برای انجام دهندگان آن در پی خواهد داشت. والله اعلم.

6 )ذَلِکَ نَتْلُوهُ عَلیْکَ مِنَ الآیَاتِ وَالذِّکْرِ الْحَکِیمِ (58) إِنَّ مَثَلَ عِیسَى عِنْدَ اللَّهِ کَمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ قَالَ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ (59 آل عمران).

   که این آیات کریمه به مثال آفرینش عیسی ع اشاره دارد که همانند آفرینش آدم از خاک بود که خداوند یکتا اراده کرد و گفت باش پس هستی یافت.

     نتیجه اینکه انجام تمام امور خارق العاده نیز از اراده و توان خداوند یکتا نشات می گیرد؛ امری که باید از مومنین به آن بود و در واقع بدان ایمان داریم. چرا که امور خارق العاده نشانه هایی از سوی خداوند یکتاست تا بیش از پیش باعث شود که بندگان او با اندیشه و خردورزی در آن؛ به حضرتش و رسولانش و ... ایمان آورند و بدانند که در سرای دیگر باید پاسخگوی اعمال خود باشند.

گفتار سوم : آفرینش حضرت عیسی ع و هدف از آن

1 )إِذْ قَالَتِ الْمَلائِکَةُ یَا مَرْیَمُ إِنَّ اللَّهَ یُبَشِّرُکِ بِکَلِمَةٍ مِنْهُ اسْمُهُ الْمَسِیحُ عِیسَى ابْنُ مَرْیَمَ وَجِیهًا فِی الدُّنْیَا وَالآخِرَةِ وَمِنَ الْمُقَرَّبِینَ (45) وَیُکَلِّمُ النَّاسَ فِی الْمَهْدِ وَکَهْلا وَمِنَ الصَّالِحِینَ (46) قَالَتْ رَبِّ أَنَّى یَکُونُ لِی وَلَدٌ وَلَمْ یَمْسَسْنِی بَشَرٌ قَالَ کَذَلِکِ اللَّهُ یَخْلُقُ مَا یَشَاءُ إِذَا قَضَى أَمْرًا فَإِنَّمَا یَقُولُ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ (47) وَیُعَلِّمُهُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَالتَّوْرَاةَ وَالإنْجِیلَ (48) وَرَسُولا إِلَى بَنِی إِسْرَائِیلَ أَنِّی قَدْ جِئْتُکُمْ بِآیَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ أَنِّی أَخْلُقُ لَکُمْ مِنَ الطِّینِ کَهَیْئَةِ الطَّیْرِ فَأَنْفُخُ فِیهِ فَیَکُونُ طَیْرًا بِإِذْنِ اللَّهِ وَأُبْرِئُ الأکْمَهَ وَالأبْرَصَ وَأُحْیِی الْمَوْتَى بِإِذْنِ اللَّهِ وَأُنَبِّئُکُمْ بِمَا تَأْکُلُونَ وَمَا تَدَّخِرُونَ فِی بُیُوتِکُمْ إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَةً لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ (49) وَمُصَدِّقًا لِمَا بَیْنَ یَدَیَّ مِنَ التَّوْرَاةِ وَلأحِلَّ لَکُمْ بَعْضَ الَّذِی حُرِّمَ عَلَیْکُمْ وَجِئْتُکُمْ بِآیَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِیعُونِ (50) إِنَّ اللَّهَ رَبِّی وَرَبُّکُمْ فَاعْبُدُوهُ هَذَا صِرَاطٌ مُسْتَقِیمٌ (51 آل عمران).

2 )وَاذْکُرْ فِی الْکِتَابِ مَرْیَمَ إِذِ انْتَبَذَتْ مِنْ أَهْلِهَا مَکَانًا شَرْقِیًّا (16) فَاتَّخَذَتْ مِنْ دُونِهِمْ حِجَابًا فَأَرْسَلْنَا إِلَیْهَا رُوحَنَا فَتَمَثَّلَ لَهَا بَشَرًا سَوِیًّا (17) قَالَتْ إِنِّی أَعُوذُ بِالرَّحْمَنِ مِنْکَ إِنْ کُنْتَ تَقِیًّا (18) قَالَ إِنَّمَا أَنَا رَسُولُ رَبِّکِ لأهَبَ لَکِ غُلامًا زَکِیًّا (19) قَالَتْ أَنَّى یَکُونُ لِی غُلامٌ وَلَمْ یَمْسَسْنِی بَشَرٌ وَلَمْ أَکُ بَغِیًّا (20) قَالَ کَذَلِکِ قَالَ رَبُّکِ هُوَ عَلَیَّ هَیِّنٌ وَلِنَجْعَلَهُ آیَةً لِلنَّاسِ وَرَحْمَةً مِنَّا وَکَانَ أَمْرًا مَقْضِیًّا (21) فَحَمَلَتْهُ فَانْتَبَذَتْ بِهِ مَکَانًا قَصِیًّا (22) فَأَجَاءَهَا الْمَخَاضُ إِلَى جِذْعِ النَّخْلَةِ قَالَتْ یَا لَیْتَنِی مِتُّ قَبْلَ هَذَا وَکُنْتُ نَسْیًا مَنْسِیًّا (23) فَنَادَاهَا مِنْ تَحْتِهَا أَلا تَحْزَنِی قَدْ جَعَلَ رَبُّکِ تَحْتَکِ سَرِیًّا (24) وَهُزِّی إِلَیْکِ بِجِذْعِ النَّخْلَةِ تُسَاقِطْ عَلَیْکِ رُطَبًا جَنِیًّا (25) فَکُلِی وَاشْرَبِی وَقَرِّی عَیْنًا فَإِمَّا تَرَیِنَّ مِنَ الْبَشَرِ أَحَدًا فَقُولِی إِنِّی نَذَرْتُ لِلرَّحْمَنِ صَوْمًا فَلَنْ أُکَلِّمَ الْیَوْمَ إِنْسِیًّا (26) فَأَتَتْ بِهِ قَوْمَهَا تَحْمِلُهُ قَالُوا یَا مَرْیَمُ لَقَدْ جِئْتِ شَیْئًا فَرِیًّا (27) یَا أُخْتَ هَارُونَ مَا کَانَ أَبُوکِ امْرَأَ سَوْءٍ وَمَا کَانَتْ أُمُّکِ بَغِیًّا (28) فَأَشَارَتْ إِلَیْهِ قَالُوا کَیْفَ نُکَلِّمُ مَنْ کَانَ فِی الْمَهْدِ صَبِیًّا (29) قَالَ إِنِّی عَبْدُ اللَّهِ آتَانِیَ الْکِتَابَ وَجَعَلَنِی نَبِیًّا (30) وَجَعَلَنِی مُبَارَکًا أَیْنَ مَا کُنْتُ وَأَوْصَانِی بِالصَّلاةِ وَالزَّکَاةِ مَا دُمْتُ حَیًّا (31) وَبَرًّا بِوَالِدَتِی وَلَمْ یَجْعَلْنِی جَبَّارًا شَقِیًّا (32) وَالسَّلامُ عَلَیَّ یَوْمَ وُلِدْتُ وَیَوْمَ أَمُوتُ وَیَوْمَ أُبْعَثُ حَیًّا (33) ذَلِکَ عِیسَى ابْنُ مَرْیَمَ قَوْلَ الْحَقِّ الَّذِی فِیهِ یَمْتَرُونَ (34 مریم) .  

3 )وَالَّتِی أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَنَفَخْنَا فِیهَا مِنْ رُوحِنَا وَجَعَلْنَاهَا وَابْنَهَا آیَةً لِلْعَالَمِینَ (91 انبیاء).

   متعاقب موضوع برگزیده شدن حضرت مریم س که در گفتار پیش ذکر آن بر اساس آیات الاهی رفت؛ این آیات کریمه به چند و چون آفریده شدن حضرت عیسی مسیح پسر مریم اشاره دارد که با اراده ی خداوند و فرستادن روحش در مثال بشری به سوی او یعنی مریم س و دمیده شدن آن در رحم وی؛ هم مشارالیها را آیه ی برای جهانیان قرار داد و هم اینکه آن رسول اولواالعزم از بطن مادر که مریم س باشد آفریده و زاییده شد تا همانطور که در گهواره است به اذن الاهی و به عنوان یک آیه و معجزه و برای ایمان آوردن مردم زمانه؛ لب به سخن بگشاید و به مردم بگوید که او " عبدالله "، بنده ی خداست؛ همان خدایی که به وی کتاب داده و او را نبوت بخشیده تا هم فروع دین را همچون نماز و زکات به جا آورد و هم اینکه به مادرش نیکی کند و هم اینکه همه بدانند که خداوند او را از ستمکاران و اشقیا قرار نداده، بلکه وی را رسولی برای " بنی اسراییل " قرار داده تا بدانان از آیه و معجزه ای که به وی داده بگوید؛ مبنی بر اینکه او به اذن الاهی می تواند ضمن ساختن پیکر مرغی از گل، در آن بدمد تا آن مرغ جان گیرد و باز به اذن حضرتش جل عظمته ، کور مادر زاد و فرد مبتلا به بیماری پیسی را شفا دهد و مردگان را نیز به اذن حضرتش زنده کند و بنی اسراییل را از آنچه در خانه هایشان می خورند و ذخیره می کنند خبر دهد و تصدیق کننده ی تورات موسی ع باشد و آنچه را که برایشان حرام شده حلال گرداند به نحوی که با آنها با این آیات اتمام حجت کند تا ایمان بیاورند که او رسول خداست و بنابراین به عنوان مومنین؛ پرهیزگاری و تقوی الله پیشه ی خویش کنند و فرمان او را ببرند و تنها خدای یکتا را بپرستند و بدانند که " راه راست " یا صراط مستقیم در همین امر یعنی پرستش " الله " است و نه پرستش کسی جز او یا شریک قرار دادن برایش. سبحان الله. وحده لا شریک له.

   پس تا اینجا روشن شد که هدف رسالت حضرت عیسی ع با این کیفیت از آفرینش به عنوان پسر مریم س ، مرتبط با قوم " بنی اسراییل " بوده تا با آنان اتمام حجت نماید که برابر آیات کتاب تورات نازل شده بر موسی ع به پیش بروند و با این آیات و معجزات الاهی داده شده به او؛ از مومنین به وی نیز باشند و ضمن پرهیزگاری و تقوی الله، فرمان او را ببرند و بدانند که وقتی برابر آیه ی 33 سوره ی مریم س بر خود در روز آفریده شدن و روزی که مرگ او را فرا می گیرد و روزی که دوباره زنده بر انگیخته می شود؛ درود و سلام می فرستد، بدین معناست که او با این نوع از آفرینش، بشری مثل همه بوده است و نه جز این، امری که بدان ایمان داریم. یعنی این نوع آفرینش، خود آیه و نشانه ای برای بنی اسراییل بوده تا دست از نافرمانی خدا بردارند و عهد شکنی نکنند و ... بلکه تقوی الله پیشه ی خود نمایند و تنها خدای یکتا را بپرستند، آنگونه که در کتاب تورات برایشان آمده است.

 البته در این آیات کریمه که بدان ایمان داریم؛ سخن از واکنش های طبیعی حضرت مریم س در قبال این خبر فرشتگان مبتنی بر ماموریت در ابلاغ اراده خداوندی به وی نیز به میان آمده است که این امر بشر بودن آنان را می رساند که مثل همه که خداوند در وجودشان سرشته است، پاکیزگی و پرهیزگاری پیشه نموده و به فکر آبروی خود و ... بوده است،که بالاخره تسلیم امر و اراده ی خداوندی می شود و بر زنان جهان سروری می یابد و ... ؛ و افزون بر آن اینکه وقتی سخن از سرشته شدن فضایل اخلاقی می شود یعنی آنچه که فطرت بشر است و خوشا به حال آنانکه در پایبندی به فضایل کوشا هستند و دنباله روی رذایل اخلاقی را که یا نتیجه ی پیروی شیطان است یا نتیجه پیروی هوای نفس را نمی کنند و سرانجام خوش آن را از سوی خداوندگار می بینند. والله اعلم.

گفتار دوم : حضرت مریم س

1 ) إِذْ قَالَتِ امْرَأَةُ عِمْرَانَ رَبِّ إِنِّی نَذَرْتُ لَکَ مَا فِی بَطْنِی مُحَرَّرًا فَتَقَبَّلْ مِنِّی إِنَّکَ أَنْتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ (35) فَلَمَّا وَضَعَتْهَا قَالَتْ رَبِّ إِنِّی وَضَعْتُهَا أُنْثَى وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا وَضَعَتْ وَلَیْسَ الذَّکَرُ کَالأنْثَى وَإِنِّی سَمَّیْتُهَا مَرْیَمَ وَإِنِّی أُعِیذُهَا بِکَ وَذُرِّیَّتَهَا مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ (36) فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ حَسَنٍ وَأَنْبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنًا وَکَفَّلَهَا زَکَرِیَّا کُلَّمَا دَخَلَ عَلَیْهَا زَکَرِیَّا الْمِحْرَابَ وَجَدَ عِنْدَهَا رِزْقًا قَالَ یَا مَرْیَمُ أَنَّى لَکِ هَذَا قَالَتْ هُوَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَرْزُقُ مَنْ یَشَاءُ بِغَیْرِ حِسَابٍ (37 آل عمران) .

   این آیات کریمه به چند و چون آفرینش حضرت مریم س اشاره دارد مبنی بر اینکه همسر عمران طی راز و نیازی به خداوند یکتا گفت که آنچه در شکم من است را برای تو نذر و در راه تو آزاد می کنم، پس از من بپذیر؛ که خداوند یکتا هم از یک سو به او دختری داد که مادرش که همسر عمران باشد نام او را مریم نهاد و از سوی دیگر هم او یعنی خداوندِ شنوای دانا، آن نذر را از او پذیرفت و مریم را پرورشِ نیکو و کفالت و سرپرستی اش را هم به حضرت زکریا ع داد.[1]

نتیجه ی این آیات کریمه اینکه :

الف ) باید تنها خداوند یکتا را خواند و از او حاجات را خواست و نه از کسی جز او که همانا او شنوای دانا و اجابت کننده ی دعاهاست. همانگونه که حضرت زکریا اینگونه عمل کرد و با اجابت دعایش، حضرت یحیی ع از سوی خداوند به وی بخشیده شد، آن هم با مقام نبوت.

ب ) اینکه هر نذری باید فقط برای خداوند یکتا و بلکه دادن از دارایی عطا شده توسط خداوند به دیگران نیز؛ باید بر اساس دوستی او باشد.«لَیْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَکُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَکِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ وَالْمَلائِکَةِ وَالْکِتَابِ وَالنَّبِیِّینَ وَآتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ ذَوِی الْقُرْبَى وَالْیَتَامَى وَالْمَسَاکِینَ وَابْنَ السَّبِیلِ وَالسَّائِلِینَ وَفِی الرِّقَابِ وَأَقَامَ الصَّلاةَ وَآتَى الزَّکَاةَ وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُوا وَالصَّابِرِینَ فِی الْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ وَحِینَ الْبَأْسِ أُولَئِکَ الَّذِینَ صَدَقُوا وَأُولَئِکَ هُمُ الْمُتَّقُونَ (177 بقره)».  

پ ) اینکه باید از او یعنی خداوند یکتا خواست تا نذر را بپذیرد ، زیرا که این تنها او است که پذیرنده ی نذر هاست، همانگونه که پذیرنده ی توبه از بندگانش است و ...

ت ) اینکه باید برای خود و فرزندان خویش به خدا از شر شیطان پناه برد. همانگونه که حضرتش به این امر هنگام خواندن قرآن دستور داده است .«فَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ  (98) إِنَّهُ لَیْسَ لَهُ سُلْطَانٌ عَلَى الَّذِینَ آمَنُوا وَعَلَى رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ  (99) إِنَّمَا سُلْطَانُهُ عَلَى الَّذِینَ یَتَوَلَّوْنَهُ وَالَّذِینَ هُمْ بِهِ مُشْرِکُونَ  (100 نحل) ». و اینجا روشن می شود که چرا نماز با استعاذه لازم است شروع شود.

ث ) اینکه روزی بی حساب دست خداوند یکتاست و به هر یک از بندگانش که بخواهد می دهد.

2 ) وَإِذْ قَالَتِ الْمَلائِکَةُ یَا مَرْیَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاکِ وَطَهَّرَکِ وَاصْطَفَاکِ عَلَى نِسَاءِ الْعَالَمِینَ (42) یَا مَرْیَمُ اقْنُتِی لِرَبِّکِ وَاسْجُدِی وَارْکَعِی مَعَ الرَّاکِعِینَ (43 آل عمران).

   این آیات کریمه به برگزیده شدن حضرت مریم س و پاکیزه شدن او و نیز برگزیده شدنش بر زنان جهان اشاره دارد و اینکه برابر پیام فرشتگان الاهی؛ مکلف به فرمانبرداری از خداوند و خواندن نماز با اهل طاعت شد.

3 ) ذَلِکَ مِنْ أَنْبَاءِ الْغَیْبِ نُوحِیهِ إِلَیْکَ وَمَا کُنْتَ لَدَیْهِمْ إِذْ یُلْقُونَ أَقْلامَهُمْ أَیُّهُمْ یَکْفُلُ مَرْیَمَ وَمَا کُنْتَ لَدَیْهِمْ إِذْ یَخْتَصِمُونَ (44 آل عمران) .

   این آیه ی کریمه به این امر اشاره دارد که داستان حضرت مریم س و برگزیده شدنش برای حمل عیسی ع و ... ، همه و همه از اخبار غیب است که از سوی خداوند یکتا به پیامبر خاتم ص که از آن آگاهی و نیز در آن زمان حضور نداشته؛ وحی گردیده است. امری که بدان ایمان داریم.

5 ) اینکه به حضرت عیسی ع ، همانند سایر رسولان خدا؛ از سوی حضرتش جل عظمته "وحی" می شده است: « إِنَّا أَوْحَیْنَا إِلَیْکَ کَمَا أَوْحَیْنَا إِلَى نُوحٍ وَالنَّبِیِّینَ مِنْ بَعْدِهِ وَأَوْحَیْنَا إِلَى إِبْرَاهِیمَ وَإِسْمَاعِیلَ وَإِسْحَاقَ وَیَعْقُوبَ وَالأسْبَاطِ وَعِیسَى وَأَیُّوبَ وَیُونُسَ وَهَارُونَ وَسُلَیْمَانَ وَآتَیْنَا دَاوُدَ زَبُورًا (163 نساء) ».  

6 ) اینکه باید ضمن ایمان به " الله "؛ به آنچه که بر رسولان خداوند یکتا از سوی او بر آنان از جمله حضرت عیسی ع فرو فرستاده شده است؛ بدون هیچ فرق گذاشتن میان آنان، ایمان آورد و از مسلمانان برای او یعنی خداوند یگانه بود و دانست که باید تنها بدنبال دین اسلام بود و نه دینی جز آن. که همانا دین نزد خدا اسلام است[1] و همه چیز در آسمان ها و زمین؛ خواه و ناخواه تسلیم امر پروردگار خویش که پروردگار جهانیان است می باشد و این یعنی مسلمانی برای خدا و مومن بودن است که از زیانکار بودن در آخرت جلوگیری می کند و در دنیا از فرد پذیرفته می شود[2]:؛ که همانا هدایت یافتن هر کس از سوی خداوند یکتا؛ از جمله یهود و نصارا در همین امر یعنی ایمان به حضرتش جل عظمته و ایمان به آنها که او بر رسولانش فرو فرستاده و نیز مسلمانی برای اوست می باشد و نه جز آن: « وَقَالُوا کُونُوا هُودًا أَوْ نَصَارَى تَهْتَدُوا قُلْ بَلْ مِلَّةَ إِبْرَاهِیمَ حَنِیفًا وَمَا کَانَ مِنَ الْمُشْرِکِینَ (135) قُولُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنْزِلَ إِلَیْنَا وَمَا أُنْزِلَ إِلَى إِبْرَاهِیمَ وَإِسْمَاعِیلَ وَإِسْحَاقَ وَیَعْقُوبَ وَالأسْبَاطِ وَمَا أُوتِیَ مُوسَى وَعِیسَى وَمَا أُوتِیَ النَّبِیُّونَ مِنْ رَبِّهِمْ لا نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ (136) فَإِنْ آمَنُوا بِمِثْلِ مَا آمَنْتُمْ بِهِ فَقَدِ اهْتَدَوْا وَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا هُمْ فِی شِقَاقٍ فَسَیَکْفِیکَهُمُ اللَّهُ وَهُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ (137) صِبْغَةَ اللَّهِ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَةً وَنَحْنُ لَهُ عَابِدُونَ (138 بقره)». با توجه به آیات 139-141.

7 ) اینکه خداوند یگانه؛ عیسی پسر مریم و مادرش را دو نشانه برای خلق قرار داد و آنان را به سرزمین هموار و چشمه سار رساند: « وَجَعَلْنَا ابْنَ مَرْیَمَ وَأُمَّهُ آیَةً وَآوَیْنَاهُمَا إِلَى رَبْوَةٍ ذَاتِ قَرَارٍ وَمَعِینٍ (50 مومنون)».  

8 ) اینکه خداوند یکتا به عیسی ع ، کتاب انجیل را که برخوردار از نور و هدایت و رحمت و بشارت و مصدق تورات و ... است را داد تا راهنمای نصارا باشد: « وَقَفَّیْنَا عَلَى آثَارِهِمْ بِعِیسَى ابْنِ مَرْیَمَ مُصَدِّقًا لِمَا بَیْنَ یَدَیْهِ مِنَ التَّوْرَاةِ وَآتَیْنَاهُ الإنْجِیلَ فِیهِ هُدًى وَنُورٌ وَمُصَدِّقًا لِمَا بَیْنَ یَدَیْهِ مِنَ التَّوْرَاةِ وَهُدًى وَمَوْعِظَةً لِلْمُتَّقِینَ (46) وَلْیَحْکُمْ أَهْلُ الإنْجِیلِ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ فِیهِ وَمَنْ لَمْ یَحْکُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُولَئِکَ هُمُ الْفَاسِقُونَ (47 مائده)». با توجه به آیات 44-50 .