گفتار نخست : توضیحات
1 – اینکه همانند حضرت موسی ع؛ سوره ای از قرآن به نام این پیامبر بزرگ خداوندی نمی باشد، اما از جهتی دیگر و بر اساس حکمت الاهی، دو سوره از سوره های قرآن که هر یک در برگیرنده ی موضوعات گوناگون از جمله شرح برگزیده شدن " آل عمران " بر جهانیان که در این جا به ترتیب " مریم " س و " عیسی مسیح " ع پسر مریم باشند؛ می باشد که این دو سوره از قرار زیر است :
الف/ 1 ) سوره ی " آل عمران " به عنوان سومین سوره ی قرآن کریم که دارای دویست آیه ی کریمه است و در آن به موضوعات آیات محکم و متشابه کتاب قرآن کریم[1]، شرط اینکه خداوند یکتا کسی را متقابلن دوست داشته و گناهانش را بیامرزد، در پیروی رسول اکرم ص و فرمان بردن از خدا و فرستاده اش میباشد[2] ؛گواهی خداوند به یگانگی خود[3]، مخاطب قرار گرفتن مومنین در زمینه هایی همچون: 1 ) اعتصام به حبل الله که همان قرآن کریم باشد[4] . و 2 ) نخوردن ربا[5] . و 3 ) سر انجام اطاعت از گروهی از اهل کتاب[6] کافران[7]؛ و ... شهیدان یعنی کشته شدگان در راه خدا را مرده نپنداشتن[8] و ...؛ اشاره گردیده است.
ب/ 1 ) سوره ی " مریم " به عنوان نوزدهمین سوره ی قرآن کریم که دارای نود و هشت آیه ی کریمه و پیرامون رسولان الاهی است که خداوند یکتا به حضرت محمد ص می فرماید که از آنان ذکر و یاد کند و بداند که این از نعمت و فضل خداوند بر آنان بوده که به این مقام یعنی رسالت اعم از تشریعی و تبلیغی رسیده اند. اما مورد دیگر اینکه اقوام آنان پس از اینها، با پیروی شهوات ، نماز را ضایع نمودند که کیفر کار خود را به جز توابین، مومنین و کنندگان کارهای شایسته خواهند دید، همانگونه که این گروه برابر وعده ی تخلف ناپذیر الاهی به بهشت خواهند رفت. و این یعنی اهمیت و جایگاه نماز در نزد خداوند یکتا و دین مبین اسلام و شریعت های پنجگانه ی آن . « أُولَئِکَ الَّذِینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ مِنَ النَّبِیِّینَ مِنْ ذُرِّیَّةِ آدَمَ وَمِمَّنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوحٍ وَمِنْ ذُرِّیَّةِ إِبْرَاهِیمَ وَإِسْرَائِیلَ وَمِمَّنْ هَدَیْنَا وَاجْتَبَیْنَا إِذَا تُتْلَى عَلَیْهِمْ آیَاتُ الرَّحْمَنِ خَرُّوا سُجَّدًا وَبُکِیًّا (58) فَخَلَفَ مِنْ بَعْدِهِمْ خَلْفٌ أَضَاعُوا الصَّلاةَ وَاتَّبَعُوا الشَّهَوَاتِ فَسَوْفَ یَلْقَوْنَ غَیًّا (59) إِلا مَنْ تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَأُولَئِکَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَلا یُظْلَمُونَ شَیْئًا (60 مریم)» . با توجه به آیات 61-63 .
2 ) اینکه حضرت عیسی ع ، صاحب شریعتی از دین مبین اسلام است. « شَرَعَ لَکُمْ مِنَ الدّینِ ما وصّی بِه نوحَاً وَ الَذی اَوحَیْنا اِلَیکَ وَ مَا وَصّینا بِه اِبْراهیمَ وَ موسی وَ عیسی ص أن اَقیموا الدین وَ لا تَتَفَرقوا فیه ج کَبُرَ عَلی الْمُشْرِکین ما تَدعوهُم اِلَیه ج اَللهُ یَجْتَبی اِلَیْهِ مَنْ یَشاء وَ یَهْدی اِلَیْهِ مَنْ یُنیبُ. (13 شورا) ».
3 ) اینکه پیروان حضرت موسی ع را یهود و پیروان حضرت عیسی ع را نصارا گویند.
4 ) اینکه عیسی ع نیز همچون سایر رسولان و برگزیدگان الاهی از صالحین است: « وَزَکَرِیَّا وَیَحْیَى وَعِیسَى وَإِلْیَاسَ کُلٌّ مِنَ الصَّالِحِینَ (85 انعام)».
[1] - هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ عَلَیْکَ الْکِتَابَ مِنْهُ آیَاتٌ مُحْکَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْکِتَابِ وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ فَأَمَّا الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ زَیْغٌ فَیَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاءَ الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاءَ تَأْوِیلِهِ وَمَا یَعْلَمُ تَأْوِیلَهُ إِلا اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ یَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ کُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنَا وَمَا یَذَّکَّرُ إِلا أُولُو الألْبَابِ (7)آل عمران . با توجه به آیات 8- 11 .
[2] - قُلْ إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِی یُحْبِبْکُمُ اللَّهُ وَیَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ (31) قُلْ أَطِیعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ الْکَافِرِینَ (32 آل عمران) .
[3] - شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لا إِلَهَ إِلا هُوَ وَالْمَلائِکَةُ وَأُولُو الْعِلْمِ قَائِمًا بِالْقِسْطِ لا إِلَهَ إِلا هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ (18 آل عمران) .
[4] - یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلا تَمُوتُنَّ إِلا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ (102) وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا وَلا تَفَرَّقُوا وَاذْکُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ کُنْتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَکُنْتُمْ عَلَى شَفَا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَکُمْ مِنْهَا کَذَلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمْ آیَاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ (103 آل عمرن) . با توجه به آیات 104-112 .
[5] - یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَأْکُلُوا الرِّبَا أَضْعَافًا مُضَاعَفَةً وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ (130) وَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِی أُعِدَّتْ لِلْکَافِرِینَ (131) وَأَطِیعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ (132) وَسَارِعُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالأرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِینَ (133آل عمران) با توجه به آیات 134-138 .
[6] - یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ تُطِیعُوا فَرِیقًا مِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتَابَ یَرُدُّوکُمْ بَعْدَ إِیمَانِکُمْ کَافِرِینَ (100) وَکَیْفَ تَکْفُرُونَ وَأَنْتُمْ تُتْلَى عَلَیْکُمْ آیَاتُ اللَّهِ وَفِیکُمْ رَسُولُهُ وَمَنْ یَعْتَصِمْ بِاللَّهِ فَقَدْ هُدِیَ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ (101 آل عمران) .
[7] - یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ تُطِیعُوا الَّذِینَ کَفَرُوا یَرُدُّوکُمْ عَلَى أَعْقَابِکُمْ فَتَنْقَلِبُوا خَاسِرِینَ (149) بَلِ اللَّهُ مَوْلاکُمْ وَهُوَ خَیْرُ النَّاصِرِینَ (150 آل عمران) .
[8] - وَلا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْیَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ (169) فَرِحِینَ بِمَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَیَسْتَبْشِرُونَ بِالَّذِینَ لَمْ یَلْحَقُوا بِهِمْ مِنْ خَلْفِهِمْ أَلا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلا هُمْ یَحْزَنُونَ (170) یَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَفَضْلٍ وَأَنَّ اللَّهَ لا یُضِیعُ أَجْرَ الْمُؤْمِنِینَ (171) الَّذِینَ اسْتَجَابُوا لِلَّهِ وَالرَّسُولِ مِنْ بَعْدِ مَا أَصَابَهُمُ الْقَرْحُ لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا مِنْهُمْ وَاتَّقَوْا أَجْرٌ عَظِیمٌ (172) الَّذِینَ قَالَ لَهُمُ النَّاسُ إِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُوا لَکُمْ فَاخْشَوْهُمْ فَزَادَهُمْ إِیمَانًا وَقَالُوا حَسْبُنَا اللَّهُ وَنِعْمَ الْوَکِیلُ (173) فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَفَضْلٍ لَمْ یَمْسَسْهُمْ سُوءٌ وَاتَّبَعُوا رِضْوَانَ اللَّهِ وَاللَّهُ ذُو فَضْلٍ عَظِیمٍ (174 آل عمران) با توجه به آیات 175-179 .
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
لا حول ولا قوة الا بالله العلی العظیم.
بخش پانزدهم: حضرت عیسی ع
پیش گفتار:
در بخش های اخیر، مرتبط با رسالت حضرت موسی ع به عنوان سومین پیامبر اولواالعزم الاهی و نیز برادرش هارون ع در قبال فرعون، هامان و قارون و قوم فرعون از یک سو؛ و قوم خویش یعنی بنی اسراییل از سوی دیگر پس از رهایی از چنگال فرعون و قومش و ستمگریهای آنان، و اینکه به موسی ع در طی رسالتش کتاب تورات داده شد؛ مطالبی بر اساس آیات کریمه ی الاهی قرآن کریم گذشت. و همچنین به شرح رسالت رسولان پس از او بر بنی اسراییل همچون داوود و سلیمان و ایوب و زکریا و یحیی ع، آن هم باز بر اساس آیات قرآن کریم پرداخته و به فضایل الاهی بر آنان مواردی ذکر و افزوده شد که همه ی این رسولان بر پایه ی کلام مقدس الاهی که بدان ایمان داریم؛ از آل ابراهیم ع بودند[1].
در ادامه اینکه باز از یک سو دانسته شد که " علّو " و " فساد " روی زمین از هر نوعش که باشد؛ " زور " ، " زر " ، تزویر " و یا " استکبار " و خود بزرگ بینی، یا " عهد شکنی" و " فحشا " یا " شریک قرار دادن برای خداوند یکتا "و ...؛ سرانجام خوب و خوشی برای عاملین به آن پس از آمدن رسولان و آیات و هدایت الاهی در دنیا ندارد و آخرت آن را هم فقط خداوند یگانه بدان داناست. و از سوی دیگر هم دانسته شد که فضل و رحمت الاهی بر بندگانش گسترده است و رحمت و فضل او به هر یک از بندگانش که به صورت خاص تعلق گیرد، آن مومن بر دیگران به برتری می رسد که لازم است به خاطر این فضل و نعمت الاهی بر خودش؛ شکر او را به جا آورد و مردم را به راه او که یگانه است بخواند و ... باز برابر آیات الاهی و مرتبط با داستانهای اصحاب کهف و ذوالقرنین دانسته شد که رحمت خاص الاهی بر کسانی که بر اساس خردمندی به او ایمان آورند و ضمن انجام کارهای شایسته ، در راه او گام بردارند؛ از فضل گسترده و بیکرانش نیز تعلق می گیرد. و تمام اینها از آیات الاهی است که باید مومن بدان بود. شنید و فرمان برد و پیروی آن را کرد و در یک کلام؛ از مومنین و کنندگان کارهای شایسته و پرهیزگاران بود و در این راه از حضرتش یاری خواست و سرانجام خوب. ان شاءالله.
هم اکنون پس از این گزیده، قصد بر این است تا ان شاءالله در این بخش به شرح رسالت چهارمین پیامبر اولواالعزم الاهی که برای هدایت بنی اسراییل با تولدی خاص بر انگیخته شد پرداخته شود، که او همانا حضرت عیسی ع و البته از آل عمران[2] است که در این باره باز بر اساس آیات الاهی طرح بحث و به یاری حضرتش نتیجه گیری خواهد شد.
اما آنچه لازم به یادآوری است اینکه از آنجا که مقدمه ی برانگیخته شدن این رسول بزرگ الاهی ، در برگزیده شدن مادرش مریم س؛ آن هم به اراده ی خداوندی پیش از او است؛ پس طی گفتاری جداگانه نیز به این مهم پرداخته خواهد شد. ان شاءالله. در واقع این امری گریز ناپذیر است چرا که همانگونه که در مباحث پیش رو بدان ان شاءالله بر اساس آیات خداوندی مسطور در قرآن کریم اشاره خواهد شد؛ حضرت مریم س نیز برگزیده ی خداوند بوده است.
[1] - آیه ی 33 و 34 سوره ی آل عمران .
[2] - آیه ی 33 و 34سوره ی آل عمران .« إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِیمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِینَ (33) ذُرِّیَّةً بَعْضُهَا مِنْ بَعْضٍ وَاللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ (34) ».
گفتار سوم ) حضرت یحیی
در گفتار پیش بر اساس آیات الاهی که بدان ایمان داریم، سخن از این به میان آمد که خداوند یگانه دعای حضرت زکریا ع را اجابت و بوسیله ی فرشتگانش در محراب عبادت به او مژده ی فرزندی را که از انبیای صالح است و نامش یحیی است به نحوی که نه پیش از آن همنامی داشته و از سوی دیگر تصدیق کننده ی کلمه ای از سوی خدا و پیشوا و پارسا است را داد تا همانگونه که او خواسته بود این فرزند وارث او و وارث آل یعقوب ع باشد.
الف ) « فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَوَهَبْنَا لَهُ یَحْیَى وَأَصْلَحْنَا لَهُ زَوْجَهُ إِنَّهُمْ کَانُوا یُسَارِعُونَ فِی الْخَیْرَاتِ وَیَدْعُونَنَا رَغَبًا وَرَهَبًا وَکَانُوا لَنَا خَاشِعِینَ (90 انبیاء)».
ب ) « یَا یَحْیَى خُذِ الْکِتَابَ بِقُوَّةٍ وَآتَیْنَاهُ الْحُکْمَ صَبِیًّا (12) وَحَنَانًا مِنْ لَدُنَّا وَزَکَاةً وَکَانَ تَقِیًّا (13) وَبَرًّا بِوَالِدَیْهِ وَلَمْ یَکُنْ جَبَّارًا عَصِیًّا (14) وَسَلامٌ عَلَیْهِ یَوْمَ وُلِدَ وَیَوْمَ یَمُوتُ وَیَوْمَ یُبْعَثُ حَیًّا (15 مریم) ».
در این گفتار و برابر این آیات که باز به آنها همچون دیگر آیات قرآن که کلام مقدس الاهی است و بدانها ایمان داریم؛ روشن می شود که خدای یکتا پس از آن مژده و انجام آن نشانه ی قرار داده شده برای وی یعنی سه روز سخن نگفتن با مردم جز به اشاره؛ دعای حضرت زکریا ع را اجابت و به او حضرت یحیا ع را از جانب خود با آن صفات نبی و صالح و ... بودن می بخشد و بدینگونه نازایی همسرش را سامان می دهد و می فرماید که آنها کسانی بودند که در کارهای خیر می شتافتند و ما را از راه بیم و امید می خواندند و از خاشعین و فروتنان بودند.
و اما خداوند یکتا مرتبط با حضرت یحیی می فرماید که به او گفتیم کتاب را با قوت نبوت بر گیر. و از سوی دیگر اینکه ما به او در کودکی حُکم و تحنن و پاکیزگی دادیم که او هم البته پرهیزگار بود و به پدر و مادرش نیکی کرد و از ستمگران و نافرمانان نبود. در ادامه هم می فرماید که سلام بر یحیی زمانی که زاده شد و زمان وفاتش و زمانی که دوباره زنده برانگیخته می شود.
نتیجه گیری این گفتار (سوم)
1 – اینکه حضرت یحیی ع اگر چه به هنگام مژده به پدرش زکریا ع، نبوت برای او قرار داده شده بود، اما با شایسته کاری و نیکی و فرمانبری از خداوند یکتا و با اختیار و ارده ی خود، قدر این فضل الاهی بر خود را دانست و با پرهیزگاری؛ هیچ گاه به کسی زور نگفت و ستمی نکرد و از سوی دیگر از امر خدا هم سر نپیچید و نافرمانی از امر خداوند یکتا و دانای به تمام امور را پیشه ی خود نکرد. و این بدان معناست که آدمی با اختیار خود است که می تواند فضل خدا بر خویش را قدر دانسته و با انجام کارهای نیکو و فرمانبرداری و پیروی و اطاعت از خداوند و دستورات او نشان دهد که از مومنین و پرهیزگاران است و نه از جبارین و عاصیان، که این اعمال و خصوصیات اخیر تبعات خود را دارد.
2 – اینکه همانطور که گذشت اجابت کننده ی دعاها، خداوند یکتاست. پس باید فقط او را خواند[1].
3 – اینکه باید به روز زنده برانگیخته شدن در رستاخیز ایمان و یقین کامل داشت که این از اصول دین و از جمله رسالت رسولان الاهی پس از اصل توحید و تبیین آن و فراخواندن مردم به سوی خدا و توجه دادن به قیامت و بیم از آن است. که در قرآن کریم پیرامون اثبات وقوع آن آیات الاهی آمده است و نوروز نمود بدون تردید آن می باشد.
گفتار چهارم ) نتیجه گیری پایانی
الف) اینکه هر کس از مومنین در هر مرتبه ای از علم و دانش که به واسطه ی فضل الاهی هست؛ چنانچه کسی از بندگان خدا را دید و پی برد که رحمت خاص او یعنی خداوند؛ وی را در بر گرفته و آن فرد هم بدان اذعان دارد که آنچه دارد و به چنان مرتبه ای رسیده از فضل و از جانب خداست؛ پس باید چنین کسی بیش از پیش خدای یکتا را ندا در دهد و از او حاجاتش را بخواهد همانگونه که برابر آیه ی 37 سوره ی آل عمران و بخش نخست آیه ی 38 همین سوره؛ حضرت زکریا ع با دیدن کرامت و رحمت خاص خداوندی در حق مریم س ، به درگاه الاهی مراجعه کرد و در محراب عبادتش از خدا در پنهانی، آن وارث صالح و ... را خواست و خداوند یکتا هم یحیی ع را با آن خصوصیات به او بخشید، با آنکه خود پیر و همسرش نازا بود.
ب ) اینکه به عنوان مومن باید کتاب قرآن؛ فرو فرستاده شده از سوی خدا بر حضرت محمد ص را با قوت گرفت و ضمن پرهیزگاری، پیروی آیاتش را کرد؛ شنید و فرمان برد و به آن چنگ زد تا از تفرقه به دور بود و از نور و هدایت و رحمت آن بهره مند شد و ...
پ ) اینکه مومنین نباید از جبارین و ستمگران و نیز از کسانی باشند که از امر خدا نافرمانی می کنند؛ بلکه باید بر اساس آیات خدا به پیش بروند؛ همانگونه که حضرت یحیی ع فرمان خدا را برد و از پرهیزگاران بود.
ت ) اینکه باید به پدر و مادر نیکی کرد؛ چه آنکه خداوند یکتا به همه به این مهم دستور داده است: « وَقَضَى رَبُّکَ أَلا تَعْبُدُوا إِلا إِیَّاهُ وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا إِمَّا یَبْلُغَنَّ عِنْدَکَ الْکِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ کِلاهُمَا فَلا تَقُلْ لَهُمَا أُفٍّ وَلا تَنْهَرْهُمَا وَقُلْ لَهُمَا قَوْلا کَرِیمًا (23) وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُلْ رَبِّ ارْحَمْهُمَا کَمَا رَبَّیَانِی صَغِیرًا (24) رَبُّکُمْ أَعْلَمُ بِمَا فِی نُفُوسِکُمْ إِنْ تَکُونُوا صَالِحِینَ فَإِنَّهُ کَانَ لِلأوَّابِینَ غَفُورًا (25 اسرا)» ؛ همانگونه که حضرت یحیی ع اینگونه بود و خداوند در باره اش اینگونه فرموده است.[2]
ث ) اینکه باید بر رسولان خدا سلام و درود فرستاد که یکی از حکمت های سلام نماز می تواند این باشد.
ج ) اینکه اراده ی خداوندی به آنچه تعلق گیرد؛ کافی است بگوید باش پس می شود[3]، همانگونه که این اتفاق برای زکریا ع ؛ پس از ندا در دادن خدای یکتا رخ داد و در عین پیری خود و نازایی همسرش؛ فرزندی به نام یحیی ع به وی عطا و بخشیده شد.
چ ) اینکه برابر اراده ی خداوندی، حضرت یحیی ع به هنگام بشارت فرشتگان الاهی به زکریا ع؛ به مرتبه ی نبوت و از صالحین بودن رسیده بود؛ در حالیکه حتا مرتبط با پیامبران الوالعزم الاهی که تا کنون شرحشان گذشت اینگونه نبود و پس از طی سالیانی از عمر خود و زیستن میان مردم و ... به خواست و اذن الاهی به این مرتبه رسیدند و به انجام رسالت خویش در میان قوم خود مبادرت کردند و ...؛ همانگونه که باز خداوند یکتا به آن حضرت یعنی یحیی ع؛ در کودکی ، حُکم بخشید[4] در حالی که دیگر رسولانش پس از رسیدن به بلوغ و البته در قبال محسن بودن و نیکوکاری که خدا پاداششان را ضایع نمی کند به این مرتبه و مقام رسیدند که شرحشان در بخش های پیشین بر اساس آیات الاهی گذشت و این همه از فضل خاص خدا بر حضرت یحیی بود که بدان ایمان داریم.
ح ) اینکه باید شکر گزار فضل خداوند بر خودمان باشیم و از او فضل و رحمت بیشترش را بر خودمان و دیگر مومنین بخواهیم و در جهت ترویج آیات قرآن کریم که برخوردار از هدایت و رحمت و ... است بر همه ی مردم بکوشیم چه اینکه قرآن مجید که کلام مقدس الاهی و سراسر حق است برای همه ی مردم[5] در همه ی زمانها و مکانهاست که این کتاب و تسمک بدان است که راهنمایی و رستگار شدن را برای همه بدنبال خود دارد و نه کلامی جز آن.
با سپاس بی کران خدای یکتا را به خاطر این منت و نعمت های بی شمارش که از فضل و رحمت گسترده اش بر من ارزانی داشته و به من بخشیده است و خواستار فزونی آن و نیز فزونی بیش از پیش دانش کتاب و حکمت همچنین دادن اسباب بیشتر از جانب حضرتش برای ترویج همراه با دانش عطا شده از سوی او جل عظمته برای طالبین امر با پیروی از آن بر اساس آیاتش که همه در قرآن کریم است می باشم و درخواست اجابت دعاها از جانب حضرتش را دارم که اجابت کننده ای جز او که سمیع علیم و سمیع الدعاء است برای کسی نیست. با شادباش میلاد امام زین العابدین ع. 02/اردیبهشت/1397
[1] - آیه ی 186 سوره ی بقره .
[2] - آیه ی 14 سوره ی مریم .
[3] - « هُوَ الَّذِی یُحْیِی وَیُمِیتُ فَإِذَا قَضَى أَمْرًا فَإِنَّمَا یَقُولُ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ (68غافر)» . // و همینطور است در این رابطه این آیه ی کریمه که مرتبط با رخ دادن رستاخیز به عنوان یک امر حق، توسط خداوند که هیچ تدیدی در وقوعش که علمش نزد حضرتش می باشد؛ نیست: « وَهُوَ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأرْضَ بِالْحَقِّ وَیَوْمَ یَقُولُ کُنْ فَیَکُونُ قَوْلُهُ الْحَقُّ وَلَهُ الْمُلْکُ یَوْمَ یُنْفَخُ فِی الصُّورِ عَالِمُ الْغَیْبِ وَالشَّهَادَةِ وَهُوَ الْحَکِیمُ الْخَبِیرُ (73 انعام)».
[4] - آیه ی 12 سوره ی مریم .
[5] - « وَ إن یَکادُ الَذینَ کَفَروا لَیُزْ لِقونَکَ بِاَبْصارِهِمْ لَمّا سَمِعوا الّذِکْرَ وَ یَقولونَ إنَهُ لَمَجْنونٌ. (51) وَ ما هُوَ ألّا ذِکٌرٌ لِلْعالَمین. (52 قلم) .
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
لا حول ولا قوة الا بالله العلی العظیم.
بخش چهاردهم:
الف ) حضرت زکریا ع
ب ) حضرت یحیی ع
پیش گفتار
در بخش های مربوطه از مباحث پیشین ، از پیامبر اولوا العزم الاهی حضرت ابراهیم ع و ذریه[1] و آل او[2] به عنوان برگزیدگان و فرستادگان خداوند یگانه سخن به میان آمد و هم اکنون قصد بر این است تا ان شاءالله و البته به یاری او در این بخش به رسالت دو برگزیده ی دیگر الاهی از نسل او یعنی حضرت زکریا ع و فرزندش حضرت یحیی ع پرداخته شود.
گفتار نخست ) توضیحات
1 – اینکه حضرت زکریا ع و حضرت یحیی ع از ذریه ی حضرت ابراهیم ع و همانند دیگر برگزیدگان و فرستادگان الاهی از صالحین بوده اند و این مزد نیکوکار بودن آن حضرت است.: « وَزَکَرِیَّا وَیَحْیَى وَعِیسَى وَإِلْیَاسَ کُلٌّ مِنَ الصَّالِحِینَ (85 انعام) با توجه به آیات 83-91 » .
و این مهم روشن می سازد که وقتی در سلام نماز می گوییم: السلام علینا و علی عبادالله الصالحین؛ منظور به طریق اولی چه کسانی هستند.
2 - اینکه حضرت زکریا و حضرت یحیی ع از آل یعقوب ع به عنوان سبط او می باشند که در واقع به همان آل ابراهیم ع بر می گردد.[3]
3 – اینکه این دو حضرت از پیامبران تبلیغی خداوند بوده اند.
گفتار دوم ) حضرت زکریا ع
الف) « ... هُنَالِکَ دَعَا زَکَرِیَّا رَبَّهُ قَالَ رَبِّ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ ذُرِّیَّةً طَیِّبَةً إِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعَاءِ (38) فَنَادَتْهُ الْمَلائِکَةُ وَهُوَ قَائِمٌ یُصَلِّی فِی الْمِحْرَابِ أَنَّ اللَّهَ یُبَشِّرُکَ بِیَحْیَى مُصَدِّقًا بِکَلِمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَسَیِّدًا وَحَصُورًا وَنَبِیًّا مِنَ الصَّالِحِینَ (39) قَالَ رَبِّ أَنَّى یَکُونُ لِی غُلامٌ وَقَدْ بَلَغَنِیَ الْکِبَرُ وَامْرَأَتِی عَاقِرٌ قَالَ کَذَلِکَ اللَّهُ یَفْعَلُ مَا یَشَاءُ (40) قَالَ رَبِّ اجْعَلْ لِی آیَةً قَالَ آیَتُکَ أَلا تُکَلِّمَ النَّاسَ ثَلاثَةَ أَیَّامٍ إِلا رَمْزًا وَاذْکُرْ رَبَّکَ کَثِیرًا وَسَبِّحْ بِالْعَشِیِّ وَالإبْکَارِ (41 آل عمران) » .
ب ) « بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم.کهیعص (1) ذِکْرُ رَحْمَةِ رَبِّکَ عَبْدَهُ زَکَرِیَّا (2) إِذْ نَادَى رَبَّهُ نِدَاءً خَفِیًّا (3) قَالَ رَبِّ إِنِّی وَهَنَ الْعَظْمُ مِنِّی وَاشْتَعَلَ الرَّأْسُ شَیْبًا وَلَمْ أَکُنْ بِدُعَائِکَ رَبِّ شَقِیًّا (4) وَإِنِّی خِفْتُ الْمَوَالِیَ مِنْ وَرَائِی وَکَانَتِ امْرَأَتِی عَاقِرًا فَهَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ وَلِیًّا (5) یَرِثُنِی وَیَرِثُ مِنْ آلِ یَعْقُوبَ وَاجْعَلْهُ رَبِّ رَضِیًّا (6) یَا زَکَرِیَّا إِنَّا نُبَشِّرُکَ بِغُلامٍ اسْمُهُ یَحْیَى لَمْ نَجْعَلْ لَهُ مِنْ قَبْلُ سَمِیًّا (7) قَالَ رَبِّ أَنَّى یَکُونُ لِی غُلامٌ وَکَانَتِ امْرَأَتِی عَاقِرًا وَقَدْ بَلَغْتُ مِنَ الْکِبَرِ عِتِیًّا (8) قَالَ کَذَلِکَ قَالَ رَبُّکَ هُوَ عَلَیَّ هَیِّنٌ وَقَدْ خَلَقْتُکَ مِنْ قَبْلُ وَلَمْ تَکُ شَیْئًا (9) قَالَ رَبِّ اجْعَلْ لِی آیَةً قَالَ آیَتُکَ أَلا تُکَلِّمَ النَّاسَ ثَلاثَ لَیَالٍ سَوِیًّا (10) فَخَرَجَ عَلَى قَوْمِهِ مِنَ الْمِحْرَابِ فَأَوْحَى إِلَیْهِمْ أَنْ سَبِّحُوا بُکْرَةً وَعَشِیًّا (11 مریم) » .
پ ) « وَزَکَرِیَّا إِذْ نَادَى رَبَّهُ رَبِّ لا تَذَرْنِی فَرْدًا وَأَنْتَ خَیْرُ الْوَارِثِینَ (89 انبیاء) » .
این آیات کریمه می رساند که حضرت زکریا ع در پنهانی و خلوت خود در محراب عبادت، خدای یکتا را که شنونده ی دعاهاست خواند و با توجه به عارض شدن سالمندی بر وی و نیز نازا بودن همسرش و بیمناکی از وارثان کنونی اش؛ از او یعنی خداوند خواست که از نزد خود به او نسلی پاکیزه و جانشینی شایسته ببخشد و تنهایش نگذارد به نحوی که این جانشین پاکیزه ی مورد درخواستش از حضرتش جل و علا؛ وارث او و وارث آل یعقوب باشد.
خداوند یکتا هم دعای آن حضرت را اجابت و از طریق فرشتگانش به او مژده ی فرزندی که تا پیش از آن همنامی نداشته و نیز از انبیا و صالحین قرارش داده و نامش یحیی است را می دهد، که حضرت زکریا پس از شنیدن این ندا و شدت شوق برآورده شدن حاجتش؛ از خدا می خواهد که به او در این مژده ی داده شده یک آیه و نشانه ای قرار دهد چرا که هم خودش از فروغ پیری برخوردار شده و هم همسرش نازاست و بنابراین چگونه می شود که آنان دارای فرزندی شوند.؟ که به او گفته می شود که این کار خداست که آنچه بخواهد انجام می دهد، و بعد به او می فرماید که این کار برای من آسان است همانگونه که پیش از این تو را که هیچ نبودی آفریدم. سپس نشانه ای که برای وی برای تحقق این نوید از سوی خداوند قرار داده می شود این است که تا سه روز با کسی سخن نگوید مگر اینکه با رمز و اشاره باشد. ضمن اینکه ذکر خدا را در بامدادان و شامگاهان بسیار بگوید.
نتیجه گیری این بحث (گفتار دوم)
1 – اینکه باید فقط خدای یکتا را برای برآورده شدن حاجات خواند، آن هم در پنهانی. یعنی نه با صدای بلند و گوش خراش که باعث آزار دیگران شود و ... چرا که خداوند یکتا شنونده ی و اجابت کننده ی دعاها و از رگ گردن به انسان نزدیکتر است. یعنی او بر همه چیز احاطه دارد و جای دوری نیست که صدا به او نرسد یا برای رسیدن صدا به او نیازمند ادوات و یا فریاد کشیدن باشیم (سبحان الله) و ... بلکه تنها کافی است که از صدق دل و صمیم قلب همراه با پاکیزه دلی او را صدا کرده بخوانیم تا ان شاءالله به لطف حضرتش اجابت کند که همانا اجابت کننده ای هم جز او نیست و او هم نیکوکاران را دوست دارد: « ادْعُوا رَبَّکُمْ تَضَرُّعًا وَخُفْیَةً إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُعْتَدِینَ (55) وَلا تُفْسِدُوا فِی الأرْضِ بَعْدَ إِصْلاحِهَا وَادْعُوهُ خَوْفًا وَطَمَعًا إِنَّ رَحْمَةَ اللَّهِ قَرِیبٌ مِنَ الْمُحْسِنِینَ (56 اعراف)» .
2 – اینکه فضل خدا بر بندگانش تمامی ندارد و آنقدر گسترده است که وقتی رحمتش به کسی به لحاظ صاحب فضل بودنش تعلق گیرد؛ انجامش برای مردم به مثابه یک امر خارق العاده است، همانگونه که پیشتر دیدیم و خواندیم و بدان ایمان داریم که او آتش را بر ابراهیم ع سرد و سلامت کرد و یونس ع را از شکم ماهی زنده و سالم بیرون آورد و رهایی و رسالتی دیگر بخشید و... در اینجا هم در بزرگسالی و در عین نازا بودن همسرش؛ به زکریا ع بشارت فرزندی صالح از انبیا داده شد و ...؛
پس انجام چنین اموری بر خدای یکتا کاری ندارد و بواسطه ی این امور باید به او ضمن اندیشه و خردورزی ایمان آورد چرا که خارق العاده است. زیرا کسانی همچون فرعون و ملا او وقتی آن معجزات الاهی یعنی عصای موسی و ید بیضای او را دیدند؛ جز این نبود که از سر استکبار، این امور خارق العاده را که همه از قدرت خداوند ناشی می شد را جادو دانستند و موسی ع را جادوگر و ....، تا آنجا که بالاخره به خاطر ایمان نیاوردن مورد عذاب خدا واقع و در دریا غرق شدند و این موسی ع و هارون ع و مومنین همراه آن دو بودند که به یاری خدا و بر اساس وعده اش که با مومنین است نجات یافتند و ...، که شرحش پیشتر طی بخشی جداگانه گذشت
3 – اینکه تنها و تنها باید خداوند را صدا زد و او را ندا در داد و به درگاهش برای حاجات و اجابتشان از جانب حضرتش دعا کرد ، چه آنکه برابر آیات مربوطه ی کریمه ی فوق؛ وقتی فرشتگان الاهی به زکریا ع بشارت فرزند و یا اجابت خواسته اس از سوی خدا را دادند؛ او نه فرشتگان که خداوند یا پروردگارش که پروردگار جهانیان است را خواند و گفت که چگونه مرا فرزندی باشد که خود پیرم و همسرم نازا و ...؛ لذا برایم در این کار نشانه ای قرار ده و ...؛ پس روشن می شود که باید برای اجابت دعاها ، فقط و فقط خداوند یکتا را خواند و نه کسی جز او را. زیرا این تنها او است که شنونده و اجابت کننده ی دعاهای بندگانش و قریب مجیب است و نه کسی غیر از او. پس نباید کسی را با او خواند که تبعات خود را دارد: « وَلا تَدْعُ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ لا إِلَهَ إِلا هُوَ کُلُّ شَیْءٍ هَالِکٌ إِلا وَجْهَهُ لَهُ الْحُکْمُ وَإِلَیْهِ تُرْجَعُونَ (88 قصص با توجه به آیات 84-87)».
4 ) اینکه باید دانست که خداوند یگانه همانگونه کارهای شگفت انگیز و خارق العاده که برایش آسان است و وقتی اراده اش به چیزی قرار گیرد آن را انجام می دهد؛ که برای نمونه خود ما را که هیچ بودیم آفرید و این موضوع را در آیه ی مذکور به زکریا ع یادآور شده[4] تا به خود مراجعه و در خود برای این کار اندیشه نماید ؛ بلکه باید بیشتر دانست که خدا آنچه بخواهد انجام می دهد و در این راه هم نیازی به هیچ کس ندارد و وسیله ای هم نمی خواهد چرا که فراهم کننده و دهنده ی اسباب به بندگانش هم در دست اوست همانگونه که به ذوالقرنین اسباب لازم را داد و ...؛ که بر پا شدن رستاخیز یکی از آنهاست و در تحققش که دانشش نزد اوست هیچ تردیدی نیست، و لذا باید دانست که برانگیخته شدنی دوباره برای همه که در این دنیا بودند و سپس مردند هست.« وَیَقُولُ الإنْسَانُ أَئِذَا مَا مِتُّ لَسَوْفَ أُخْرَجُ حَیًّا (66) أَوَلا یَذْکُرُ الإنْسَانُ أَنَّا خَلَقْنَاهُ مِنْ قَبْلُ وَلَمْ یَکُ شَیْئًا (67) فَوَرَبِّکَ لَنَحْشُرَنَّهُمْ وَالشَّیَاطِینَ ثُمَّ لَنُحْضِرَنَّهُمْ حَوْلَ جَهَنَّمَ جِثِیًّا (68 مریم) ». با توجه به آیات 69-72.
5 ) اینکه نباید از ذکر و یاد خدا در بامدادان و شامگاهان غافل شد چرا که هم در اجابت دعاها موثر است و هم گویای بنده ی مخلص و مومن و مسلمان برای خداوند بودن است و هم اینکه دلها با ذکر او است که آرامش می یابد و ....
[1] - آیه ی 84 سوزه ی انعام .
[2] - آیه ی 33 سوره ی آل عمران.
[3] - آیه ی 6 سوره ی مریم.
[4] - آیه ی 9 سوره ی مریم .